بررسی اثرمنابع و زمان تقسیط ازت بر عملکرد کمی و کیفی کلزا

به منظور تعیین بهترین مقدار، زمان مصرف و منبع کود نیتروژنه قابل توصیه برای کلزا در منطقه سیستان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سالهای زراعی ‮‭86‬ و‮‭87‬ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک بر روی رقم هایولا ‮‭401‬ اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل مقادیر ‮‭120‬،‮‭180‬ و ‮‭240‬ کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره و زمانهای تقسیط نیتروژن شامل 1- مصرف نیتروژن به صورت پایه 2- مصرف ‮‭1/2‬ نیتروژن به صورت پایه + ‮‭1/2‬ در مرحله روزت 3- مصرف ‮‭1/ 3‬ نیتروژن به صورت پایه + ‮‭2/3‬ در مرحله روزت 4- مصرف ‮‭1/3‬ نیتروژن به صورت پایه + ‮‭1/3‬ در مرحله روزت + ‮‭1/3‬ در مرحله غنچه دهی و 5 - مصرف ‮‭1/2‬ نیتروژن در مرحله روزت + ‮‭1/2‬ در مرحله غنچه دهی بودند. همچنین دو تیمار اضافه از منابع نیترات آمونیم و سولفات آمونیم نیز استفاده شد و به صورت یک آزمایش فاکتوریل جداگانه با سه منبع اوره، نیترات آمونیم و سولفات آمونیم و مصرف مقادیر ذکر شده نیتروژن در قبل از کاشت، تجزیه و تحلیل شدند. ارتفاع بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد کل، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن تعیین گردید. مقدار کربن آلی خاک محل اجرای آزمایش بین ‮‭0/4-0/5‬ درصد بود. نتایج نشان داد که اثر مقادیر نیتروژن بر تعداد خورجین در گیاه و وزن هزار دانه در سطح 1 درصد و بر تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه و عملکرد روغن در سطح 5 درصد معنی دار گردید. بیشترین تعداد خورجین و وزن هزار دانه در تیمار ‮‭180‬ و‮‭240‬ کیلوگرم در هکتار نیتروژن بود که بین آنها تفاوت معنی دار وجود نداشت . بالاترین عملکرد دانه و عملکرد روغن در تیمار ‮‭240‬ کیلوگرم در هکتار بود ولی تفاوت آن با تیمار‮‭180‬ کیلوگرم در هکتار معنی دار نبود. اثر زمانهای مصرف نیتروژن در سطح 5 درصد بر وزن هزار دانه و عملکرد کل و در سطح 1 درصد بر عملکرد دانه و عملکرد روغن معنی دار شد. مقایسات میانگین نشان داد که بیشترین مقدار وزن هزار دانه، عملکرد کل، عملکرد دانه و عملکرد روغن در تیمار کاربرد نیتروژن به صورت ‮‭1/2‬ قبل از کاشت و ‮‭1/2‬ در مرحله روزت بود. نتایج نشان داد که تیمارهای مصرف نیترات آمونیوم و اوره عملکرد کل، عملکرد دانه و عملکرد روغن بیشتری نسبت به سولفات آمونیوم داشتند. با نتایج بدست آمده مصرف ‮‭180‬ کیلوگرم نیتروژن از منبع اوره با دوتقسیط مساوی در زمان کاشت و زمان روزت در منطقه توصیه می شود. کلمات کلیدی: تقسیط نیتروژن، منابع نیتروژن، عملکرد،کلزا