گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی مطالعات صید و مدیریت ذخایر ماهیان خاویاری در حوضه جنوبی دریای خزر

در سال های اخیر ذخایر ماهیان خاویاری دریای خزر به پایین ترین میزان خود رسیده به طوری که صید قانونی ماهیان خاویاری پنج کشور حاشیه خزر از ‮‭26/6‬ هزار تن در سال ‮‭1980‬ به حدود ‮‭0/5‬ هزار تن در سال ‮‭2006‬ رسیده است. طی ‮‭26‬ سال میزان صید ماهیان خاویاری پنج کشور حاشیه دریای خزر در حدود ‮‭98‬ درصد کاهش داشته است که این میزان برای ایران ‮‭89/6‬ درصد بوده است. میزان صید ماهیان خاویاری در ایران در طی ‮‭15‬ سال (‮‭1371-1385‬) به میزان ‮‭91/8‬ درصد کاهش یافته است و از ‮‭917/9‬ تن در سال ‮‭1371‬ به ‮‭13/565‬ تن در سال ‮‭1385‬ رسید. آمار تعداد ماهیان صید شده توسط شیلات ایران از سال ‮‭1372‬ تا سال ‮‭1386‬ نشان می دهد که نوسانات صید در گونه های فیلماهی، شیپ و تاسماهی روسی به دلیل صید کم قابل توجه نمی باشد. اما در دو گونه ازون برون و تاسماهی ایران از سال‮‭1380‬ به بعد ترکیب گونه ای صید تغییر یافته و روند کاهش شدید ازون برون در ترکیب صید و جایگزین شدن آن با تاسماهی ایرانی مشاهده می شود به طوری که ازون برون از 3/%‮‭68‬ صید به 8/%‮‭20‬ کاهش یافته و تاسماهی ایرانی از 5/%‮‭18‬ به 6/%‮‭64‬ رسیده است گزارش نهایی پروژه مطالعات صید و مدیریت ذخایر ماهیان خاویاری در حوزه جنوبی دریای خزر شامل چندین مرحله از قبیل : 1- بررسی وضعیت موجود صید، بیولوژی ، ترکیب گونه ایی، ... در دریای خزر 2- تحلیل وضع موجود ماهیان خاویاری در دریای خزر 3- راهبردها، سیاستها و برنامه های توسعه ذخایر ماهیان خاویاری در دریای خزر در این مطالعه پیمایشی، کتابخانه ای، به عوامل محیط درونی و بیرونی فعالیت های صید و صیادی ماهیان خاویاری توجه شده است. در این رابطه، نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدهای محیط درونی و بیرونی به بحث گذاشته شده است و راهبردها و سیاستها آنطورکه در گزارش نهایی مشاهده می شود، استخراج شده است. کلمات کلیدی: ترکیب صید ، دریای خزر، تاسماهی ایرانی، ازون برون و راهبردها