بررسی و مقایسه میزان تولید بیوماس ارقام مختلف صنوبر در شدتهای مختلف تنک کردن جستها درروش بهره برداری کوتاه مدت، در مرحله دوم بهره برداری

انجام عملیات هرس و حذف تعدادی از جست های هر پایه صنوبر در روش بهره برداری کوتاه مدت باعث می شود تا جست های باقیمانده از مواد غذایی، نور و آب بیشتری برخوردار شده و در نهایت تنه های قطورتر و بلندتری تولید نموده و سبب ارزش افزوده در صنایعی همچون کاغذ سازی گردد. هدف از این بررسی تاثیر شدت هرس در میزان تولید چوب در واحد سطح و همچنین ابعاد و اندازه چوبهای تولیدی در فاز دوم برداشت می باشد. فاز اول این طرح با استفاده از 5 کلن موفق طرحهای قبلی‭Populus x euramericana costanzo ‬،‭Populus x euramericana ‬‮‭41/561‬ ‭euramericana vernirubensis‬، ‭Populus x euramericana triplo‬، ‭ Populus x ‬و ‮‭63/8‬ ‭Populus x deltoides ‬در مساحت نیم هکتار و درقالب طرح آماری کرت های خرد شده با سه تکرار و پنح تیمار اصلی (کلن ها) و سه تیمار فرعی تعداد جست ها (یک جست، دوجست و چند جست بر روی هر پایه) در یک دوره 4 ساله (از سال ‮‭1383‬ الی ‮‭1386‬) در اراضی مجتمع تحقیقاتی البرز کرج به اجرا در آمد و نتایج آن در قالب گزارش نهایی مرحله اول تدوین و در سال ‮‭1387‬ منتشر گردید و فاز دوم این طرح برای یک دور پنجساله (‮‭1388‬ الی ‮‭1392‬) دیگر مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. همانند مرحله نخست طرح همه ساله از متغیرهای قطر برابرسینه و ارتفاع جست ها در پایان فصل رویش اندازه گیری بعمل آمد و با استفاده از قطر برابرسینه شاخصه رویه زمینی (مجموع سطح مقطع جست ها در محل ارتفاع برابرسینه) محاسبه شد. در پایان دوره آزمایش پس از برش و برداشت پایه ها، وزن تر وخشک زی توده تولید شده تعیین گردید و پس از تعیین میانگین ها، نسبت به تجزیه واریانس این متغیرها با استفاده از نرم افزار ‭SAS ‬اقدام گردید. نتایج نشان داد که میانگین تعداد جست ها در تیمار چند جست (تیمار شاهد) از حداقل ‮‭2/9‬ جست به ازا هر پایه در کلن ‮‭63/8‬‭.P.d ‬تا حداکثر ‮‭6/9‬ جست درکلن‭P.e.costanzo ‬متغیر بوده است. دو کلن ‮‭63/8‬‭.P.d ‬و ‮‭561/41‬ ‭.P.e ‬نسبت به سایر ارقام از قطر و ارتفاع بیشتری برخوردار بوده اند. میانگین قطر و ارتفاع کلن ها در تیمار یک جست بیشتر از دو جست و در تیمار دو جست بیشتر از چند جست بوده است. بیشترین میانگین قطر برابرسینه با ‮‭7/5‬ سانتی متر مربوط به کلن ‮‭63/8‬‭.P.d ‬در تیمار یک جست و کمترین مقدار با ‮‭3/3‬ سانتی متر مربوط به کلن ‭P.e.triplo ‬در تیمار چند جست بود. کلن ‮‭63/8‬‭.P.d ‬با میانگین ارتفاع ‮‭8/02‬ متر در تیمار یک جست از بیشترین و کلن ‭P.e.triplo ‬با ‮‭4/52‬ متر در تیمار چند جست از کمترین میزان ارتفاع برخوردار بوده اند و بین میانگین قطر و ارتفاع کلن ها و تیمارهای مختلف از نظر آماری اختلاف معنی دار وجود داشته است. مقادیر رویه زمینی برعکس متغیرهای قطر و ارتفاع در تیمار چند جست بیشتر از تیمارهای 2 و 1 جست بوده است. تولید زی توده در دو کلن‮‭63/8‬ ‭.P.d ‬و ‮‭561/41‬ ‭.P.e ‬بیشتر از سایر کلن ها بوده و کلن ‭P.e.triplo ‬کمترین میزان تولید را داشته است در مورد تیمارها (تعدادجست ها) در چهار کلن اورامریکن مقدار زی توده در تیمار چند جست (تیمار شاهد) بیشتر از تیمارهای 1 و 2 جست بوده است ولی در کلن دلتوییدس، تیمار 1 جست بیشترین تولید زی توده را داشته است. مقدار تولید زی توده خشک بین حداقل ‮‭6/281‬ تن درهکتار و درسال در تیمار 2 جست کلن ‭P.e.costanzo ‬تا حداکثر ‮‭11/288‬ تن در هکتار و درسال در تیمار چند جست کلن ‮‭561/41‬‭.P.e ‬متغیر بوده است. مقایسه عملکرد در برداشت اول و دوم طرح بیانگر آنست که میزان تولید زی توده در دوره دوم نسبت به دوره اول کاهشی برابر ‮‭14‬ درصد در تیمار دوجست کلن ‭P.e.vernirubensis ‬تا ‮‭51/4‬ درصد در تیمار یک جست کلن ‭P.e.triplo ‬داشته است. کلید واژه : صنوبر، بهره برداری کوتاه مدت، هرس، تولید زی توده، جست