بررسی آفات و عوامل بیماری زای قارچی کاکتوس ‭Opuntia ficus-indica ‬در استان های بوشهر، ایلام و کرمانشاه

کاکتوس ‭(L.) Mill. Opuntia ficus-indica ‬یکی از گیاهان بسیار مهم به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است.این گیاه در کشورهای مختلفی کشت شده و دارای ارزش اقتصادی و تجاری بالایی به دلیل امکان کشت در مناطق خشک و نیمه خشک، تغذیه دام از آن و همینطور تولید میوه های شیرین می باشد. در حال حاضر به دلیل کاهش چشمگیر تولید علوفه در اثر بروز خشکسالی های اخیر توان و قابلیت های این گیاه در تولید علوفه و احیای مراتع کشور ما مورد توجه قرار گرفته است.این گیاه بومی کشور ما نبوده و ازاینرو در کشت و توسعه آن می بایست موضوع آفات و عوامل بیماریزای گیاهی به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. به همین منظور، بررسی امکان وجود آفات و بیماری های قارچی روی کاکتوس های کاشته شده در سه استان کرمانشاه،ایلام و بوشهر انجام شد. بررسیها به صورت مشاهده مستقیم، نوع و میزان آلودگی به آفات، عوامل بیماریزای قارچی و جمع آوری نمونه های آلوده و یا مشکوک به آلودگی بود. نمونه های جمع آوری شده پس از ثبت اطلاعات لازم جهت بررسی های تکمیلی به آزمایشگاه منتقل شدند. در نمونه های آلوده به عوامل بیماریزای قارچی، پس از تفکیک و استخراج عامل بیماری، اقدام به خالص سازی و بسته به نوع عامل روی محیطهای مناسب کشت داده شدند. نتایج حاصل ازاین بررسی نشان داد که گروه های مختلفی از آفات مانند جوندگان مختلف موجود در منطقه، حلزون ‮‭1833 , Helix (Helicella) Krynickii Krynicki‬، موریانه ‭Microcerotermes buettikeri Chhotani& Bose ‬و زنبور ‭orientalis Vespa‬این گونه کاکتوس را مورد حمله قرار می دهند. هر 3 گونه آفت مذکور برای اولین بار از روی ‭Opuntia ficus-indica ‬گزارش می شوند. همچنین در مورد عوامل بیمارزای قارچی نیز از کشت بافتهای آلوده کاکتوس 5 گونه قارچ ‭Fusarium solani‬، ‭F. equiseti‬، ‭Emericella quadrilineata. ‬با فرم غیرجنسی ‭Aspergillus quadrilineatus‬، ‭.Cladosporium sp ‬و ‭Alternaria sp. ‬شناسایی شد که هر پنج گونه قارچ مذکور برای اولین بار از روی ‭O. ficus-indica ‬گزارش می شوند. کلمات کلیدی: آفات، بیماریهای قارچی،ایلام، کرمانشاه، بوشهر و ‭Opuntia ficus-indica