بررسی پراکنش و تعیین خصوصیات بیولوژیکی ویروس Tomato yellow ring virus(TYRV) و بررسی گونه های ناقل تریپس آن در منطقه محلات

توسپوویروس ها، متعلق به جنس Orthotospovirus و خانواده Tospoviridae سبب بروز خسارت اقتصادی قابل توجهی در انواع محصولات زراعی و زینتی می شوند (Pappu et al., 2009, Riley et al., 2011). میزان خسارت اقتصادی ناشی از این ویروس ها و به طور مشخص گونه (TSWV)tomato spotted wilt virus حدود یک میلیارد دلار در سال تخمین زده شده است (Goldbach and Peters, 1994). این ویروس جزو 10 ویروس مهم از نظر اهمیت اقتصادی و مطالعات ملکولی می باشد و از نظر میزان خسارت اقتصادی بعد از ویروس tobacco mosaic virus (TMV) در رتبه دوم قرار دارد (Scholthof et al., 2011, Rybicki, 2015). همچنین این ویروس دارای بیشرین دامنه میزبانی در بین اعضای توسپوویروس ها است (بیش از 1100 گونه از 85 خانواده گیاهی)(Peters, 2003, Bald-Blume et al., 2017). خسارت سایر گونه ها هم در بعضی از کشورها برآورد شده است. آلودگی مزارع پیاز به iris yellow spot virus (IYSV) سبب خسارت 60 -90 میلیون دلار در سال می شود (Iftikhar et al., 2014). خسارت سالانه (GBNV)groundnut bud necrotic virus در کشور های آسیای جنوب شرقی، بیش از 97 میلیون دلار تخمین زده شده است (Pappu et al., 2009). مطالعه دیگری خسارت ناشی از این ویروس ها در آمریکا را حدود 4/1 میلیارد دلار از سال 1996 تا 2006 تخمین زده است (Riley et al., 2011). آغازگرهای عمومی متعددی برای تشخیص توسپوویرس ها طراحی شده اند که عمدتا بر مبنای توالی ژن های موجود در قطعات ژنومی M و L می باشد که تنها قادرند تعلق جدایه مورد نظر به توسپوویروس ها را تایید کنند و از تفکیک گونه ها و یا گروه های فیلوژنتیک عاجزند(Chen et al., 2012, Chu et al., 2001). بنابراین استفاده از آغازگرهای عمومی که بر اساس ژن نوکلیوکپسید گونه های مختلف یا گروه های فیلوژنتیکی مختلف طراحی شده اند، ما را قادر ساخته است تا با سرعت بیشتری به گونه مورد بررسی پی ببریم (Hassani-Mehraban et al., 2016)استان مرکزی یکی از قطب های تولید محصولات زینتی در کشور محسوب می شود که سطح زیر کشتی معادل 1000 هکتار انواع محصولات زینتی در فضای آزاد و یا گلخانه ها را به خود اختصاص داده است (بی نام، 1395). وجود تبادلات بسیار فراوان مواد گیاهی از سایر مناطق کشور و سایر مناطق دنیا به این منطقه، خود سبب ورود برخی از ویروس ها خواهد شد. لذا وجود جدایه های جدیدی از توسپوویروس ها در این منطقه از کشور موضوعی قابل بررسی می باشد.