بررسی صفات کمی، کیفی و سازگاری کلون های امیدبخش سیب زمینی در مناطق کشت بهاره

در این تحقیق 31 کلون امیدبخش سیب زمینی حاصل از برنامه های اصلاحی به همراه دو رقم شاهد آگریا (مناسب برای فرنچ فرایز) و کایزر (مناسب برای آب پز) جمعا 33 ژنوتیپ (کلون و رقم)، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در پنج منطقه (کرج، اردبیل، خراسان، اصفهان و همدان) از نظر صفات کمی و کیفی به مدت دو سال (1395 و1396) بررسی شدند. برای تامین غده های پنج منطقه، کلون ها در سال 1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل تکثیر شدند. در طی دوران رشد و پس از برداشت صفات متوسط وزن غده، یکنواختی شکل غده، تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد غده، ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، قطر ساقه اصلی، رنگ گل، شکل غده، عمق چشم، رنگ پوست و گوشت غده، دوره رشد، غده های بدشکل، شکاف های رشد غده، حفره ای شدن غده، زنگ داخلی غده، تغییر رنگ گوشت غده خام و درصد ماده خشک غده اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات عملکرد غده کل و قابل فروش نشان داد که بین مکان ، سال، اثرمتقابل سال × مکان، ژنوتیپ، اثرمتقابل ژنوتیپ × مکان، اثرمتقابل ژنوتیپ × سال و اثرمتقابل ژنوتیپ × سال × مکان اختلاف معنی داری وجود دارد. کلون های شماره 1 (901675)، 5 (901375)، 8 (905675) و 26 (901027) دارای بیشترین عملکرد غده بودند. براساس نتایج روش GGE بای پلات، کلون های پرمحصول شماره 1 (901675) و 8 (905675) دارای بیشترین پایداری عملکرد و رسیدگی متوسط زودرس و کلون های شماره 5 (901375) و 26 (901027) دارای پایداری متوسط و رسیدگی متوسط دیررس بودند. کلون های شماره 5 (901375)، 8 (905675) و 26 (901027) از درصد ماده خشک غده بالا، رنگ گوشت و پوست غده زرد روشن و پررنگ، بدون غده بدشکل، بدون حفره ای شدن غده، بدون شکاف های رشد غده، پوشش خوب، سیاه شدن گوشت غده جزیی و عمق چشم سطحی برخوردار بودند. در نهایت در این پژوهش، کلون های شماره 5 (901375)، 8 (905675) و 26 (901027) به عنوان کلون های پرمحصول، پایدار و مناسب از لحاظ صفات کمی و کیفی اندازه گیری شده انتخاب شدند. کلمات کلیدی:GGE بای پلات، پایداری، سیب زمینی، کلون