بررسی و تعیین میزان فلزات سنگین در آب و رسوب رودخانه ارس در محدوده استان آذربایجان شرقی

این مطالعه به کیفیت آب رودخانه ارس براساس برخی فلزات (مولیبدن، مس، آرسنیک و جیوه) در چهار ایستگاه (از شهرستان جلفا تا 25 کیلومتر بعد از مرز نوردوز) طی چهار فصل در سال 94-1395 پرداخته است. تعداد 32 نمونه آب و رسوبات سطحی جمع آوری شد. نمونه های فلزات آب و رسوبات پس از آماده سازی (استخراج و عمل هضم) به روش استاندارد بوسیله دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تغییرات غلظت فلزات مولیبدن، مس، جیوه و آرسنیک در آب و رسوبات رودخانه ارس به ترتیب برابر 23/01-0/10، 40/0-3/0، 0/81-0/02، 104/6-23/7 میکروگرم بر لیتر (ppb) و 111/6-0/1، 482/5-17/5، 0/145-0/0001، 303/6-46/8 میکروگرم بر گرم وزن خشک مشاهده گردید. نتیجه اینکه، آب رودخانه ارس بر طبق میانگین غلظت عنصر مس در کلاس III (آلودگی متوسط) قرار گرفته است و غلظت عنصر مولیبدن آب در بیشتر فصول کمتر از حد مجاز بوده است. آب رودخانه ارس بر طبق میانگین غلظت عنصر جیوه و آرسنیک به ترتیب در کلاس IV وII قرار گرفته است. حداکثر غلظت عنصر مولیبدن و مس رسوبات در تمام فصول در ایستگاه های 3 و 4 ثبت گردید که احتمالا بدلیل تخلیه فاضلاب هایی از قبیل مولیبدن، طلا و سایر فلزات ارمنستان در ایستگاه 3 بوده است. غلظت آرسنیک رسوبات از برخی استانداردها بیشتر بوده است اما غلظت جیوه کمتر ثبت گردید.واژه های کلیدی: عناصر فلزی، آب، رسوبات، آلودگی، رودخانه ارس، آذربایجان شرقی