گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی بررسی و انتخاب در توده ها و نسل های در حال تفکیک در گندم نان و آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی در اردبیل 95-1394

در این بررسی تعداد175 توده F2 ارسالی از کرج و تعداد 109 شماره در نسل های F3 و F4 ( تعداد 78شماره F3 و تعداد 31 شماره F4) و تعداد 115 شماره درنسل های F5 ، F6 وF7 ( تعداد 72 شماره ،F5 تعداد 21 شماره F6 و تعداد 22 شماره F7 ) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفتند. درتوده های F2 و F3 با روش انتخابی بالک تغییریافته (Modified bulk) از هرتوده بین 20 الی 30 بوته انتخاب و بذورآنها جهت بررسی های آتی بالک شدند. ولی در نسل های F5,F4وF6 روش اداره نسل ها به صورت پدیگری (Pedigree Method) بود. توده های F2 در6 خط 20 متری و توده هایF3و F4 هرکدام در6 خط 10 متری کشت شدند و در نسل هایF5 به بعد هریک ازشماره هادر6 خط 2 متری کشت و انتخاب به روش پدیگری انجام گرفت. پس ازسنبله رفتن کامل بوته هاو ظهوربیماریهابرمبنای معیارانتخاب که شامل ارتفاع مناسب ، تعداد پنجه های باروربیشتر( پرپنجه بودن) یکسان بودن پنجه ها و مقاومت به بیماری ها به خصوص زنگ زرد و قهوه ای، مقاومت به ریزش، ورس و استحکام ساقه و غیره بوته های برترانتخاب و خصوصیات بذری سنبله هامانند عدم چروکیدگی ، شیشه ای بودن بذور، بوته های انتخابی ارزیابی گردیده و بالک شدند. همچنین خط هایی که از نسل F5به بعد به خلوص ژنتیکی رسیده بودند و هیچ گونه تنوع و تغییرات فنوتیپی در داخل آنها مشاهده نمی شد و همچنین دارای صفات مطلوب زراعی، پنجه های بارور بیشتر و مقاوم به بیماری ها و غیره نسبت به شاهد ها بودند به صورت بالک برداشت و به همراه چهار شاهد در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی ایستگاهی مورد ارزیابی قرار گرفتند که تعداد 48 لاین خالص گندم به همراه چهار شاهد بنامهای اروم، زارع ،میهن و گاسگوژن در 60 کرت آزمایشی در قالب طرح آزمایش مقایسه عملکردبدون تکرار ایستگاهی مورد بررسی قرار گرفتند و از توده های F2 تعداد 73شماره جهت بررسی در نسل F3 سال بعد و از توده های F3 تعداد 38 شماره جهت بررسی در نسل F4 سال بعد و از نسلF4 تعداد 19 تک بوته جهت بررسی درنسل F5 سال بعد و از نسل F5 تعداد 75تک بوته جهت بررسی در نسل F6 سال بعد و از نسل F6 تعداد 19 تک بوته جهت بررسی در نسل F7 سال بعد انتخاب شدند و همچنین تعداد 40 شماره از نسل هایF5، F6 وF7 که به خلوص ژنتیکی رسیده بودند به صورت بالک برداشت و جهت بررسی درآزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی سال آتی انتخاب گردیدند. از تعداد 48 لاین مورد بررسی در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی ایستگاهی به روش رسم نمودار تعداد 13 لاین برتر از شاهدهای اروم، زارع ،میهن و گاسگوژن جهت برسی بیشتر در آزمایشات پیشرفته تر مقایسه عملکرد مقدماتی یکنواخت منطقه ای اقلیم سرد سال بعد هدایت شدند. واژه های کلیدی : بالک تغییر یافته، روش پدیگری،گندم نان، نسل های در حال تفکیک