اثر کودهای آلی در تراکم جمعیت نماتد سیستی چغندرقند Heterodera schachtii Schmidt 1871

چغندرقندبانامعلمی. Beta vulgarisL.دربینگیاهانصنعتی،از نظر تولید شکربسیار حایز اهمیت است.متجاوز از 50 بیماری متفاوت از زمان کاشت تا برداشت و در انبار، چغندرقندرا مورد حمله قرار می دهند. در این میان، نماتد مولد سیست چغندرقند،Schmidt 1871Heterodera schachtiiیکی از مهمترین این بیماریها است. جهت بررسی امکان کنترل غیر شیمیایی نماتد سیستی چغندر قند،آزمایشی با استفاده از کودهای آلی در دو سطح مزرعه و گلخانه صورت پذیرفت.در این آزمایش، از کودهای نپوسیده دامی، در مقادیر 20، 40 و 60 تن در هکتار;مرغی 10، 20 و 40 تن در هکتار; کود سبز (ضایعات برگ کلم);دو نوع کمپوست 08(8/0 میلی متر) و015(15/0 میلی متر)، و ورمی کمپوست،هر کدام به میزان20، 40 و 60 تن در هکتار ، در مقایسه با شاهد انجام گردید. داده های مربوط به جمعیت نهایی، تعداد تخم و لارو سن دوم موجود در هر گرم خاک، مبنای تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفت. هم چنین، فاکتور تولید مثل و درصد کاهش و یا افزایش جمعیت نماتد سیستی چغندرقند، در هر تیمار نسبت به جمعیت اولیه ی همان تیمار محاسبه گردید. نتایج حاصله از مزرعه نشان داد، تیمار کود مرغی به میزان 40 و20 تن در هکتار وکمپوست 015،میزان 60 تن در هکتاربه ترتیب با32/93،4/88 و51/87درصد کاهش جمعیت نهایی، بیشترین اثر را در کاهش جمعیت نهایی نماتد سیستی چغندر قند، نسبت به سایر تیمارها و شاهد داشته است.همچنین، نتایج گلخانهنیز نشان داد، تیمار کود مرغی 40 و 20 تن در هکتاروکمپوست 015،به میزان 60 تن در هکتاربه ترتیب با 24/94، 46/90 و 90/89 درصد کاهش، دارای بیشترین میزانکاهش جمعیت بودند.نتایج، در خصوص میزان محصول، عیار قند و سایر شاخص ها در تیمارهای مختلف چغندر قند مورد بررسی، نشان داد که تفاوت قابل توجه در بین تیمارها وجود دارد. به طوری که کود مرغی 20 و 40 تن در هکتار، به ترتیب با 55/27 و 93/26 تن محصولدر هکتار، بیشترین مقدار وکمترین آن، در تیمارهای شاهد و برگ کلم 20 تن در هکتار، به ترتیب با 77/13 و 20/14 تن در هکتار بود. نتایج عیار قند نشان داد که تیمارهای کود کمپوست 015 و 08، به میزان 60 تن در هکتار به ترتیب با 06/18 و 97/17 درصد، بیشترین میزان عیار قند را دارا بودند. کمترین میزان عیار قند، مربوط به تیمارهای برگ کلم 20 تن در هکتار و شاهد به ترتیب با 20/14 و35/13 درصد بود. از نظر میزان عناصر، بیشترین میزان پتاسیم، مربوط به تیمارهای کود گاوی 60 تن در هکتار با 13/7 میلی گرم، کمپوست 015 به میزان 40 تن در هکتار با 7 میلی گرم و ورمی کمپوست 40 تن در هکتار با 97/6 میلی گرم در هر 100 گرم چغندر بود. هم چنین، بیشترین میزان سدیم، مربوط به تیمارهای کمپوست 08 و 015 به میزان 60 تن در هکتار به ترتیب با 71/4 و 55/4 میلی گرم تعیین شد. واژه های کلیدی: نماتد سیستی، چغندرقند، کودهای آلی، Heterodera schachtii