بررسی اثرات کمپوست حاصل از زباله شهری بر خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک، عملکرد گندم و چغندرقند و ارزیابی اقتصادی آن

به منظور بررسی کیفیت کمپوست تولیدی حاصل از پسماند شهری شرکت بازیافت شهرداری کرمانشاه و تاثیر آن بر خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک و عملکرد گندم و چغندرقند و ارزیابی اقتصادی آن، آزمایشی شامل چهار سطح کمپوست شامل شاهد (بدون مصرف، 10، 20 و 30 تن در هکتار( همراه با چهار سطح کود شیمیایی (بدون مصرف ، عرف زارعین، برابر آزمون خاک و 25 درصد کمتر از آزمون خاک)، در سه تکرار و به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، از سال 1390 و به مدت دو سال زراعی در ایستگاه تحقیقاتی ماهیدشت مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه اجرا شد. اجرا شد. الف- گندماجرای این آزمایش نشان داد که بین تاثیر تیمارهای مختلف کود شیمیایی و کمپوست حاصل از پسماند شهری بر عملکرد دانه و کاه گندم آبی اختلاف معنی داری وجود داشت (P<0.01) و بیشترین عملکرد دانه و کاه با تیمار مصرف 20 تن در هکتار کمپوست و مصرف کودهای شیمیایی بر اساس آزمون خاک با عملکرد 5933 و 11070کیلوگرم در هکتار که اختلاف آن با تیمار شاهد (بدون مصرف کودهای شیمیایی و کمپوست) به ترتیب 1367 و 2470 کیلوگرم در هکتار بود. همچنین بین تاثیر تیمارهای مختلف کود شیمیایی و کمپوست حاصل از پسماند شهری بر مقدار نیتروژن و پروتیین دانه گندم اختلاف معنی داری وجود داشت (P<0.01) بطوری که مقدار نیتروژن و پروتیین به ترتیب 6/0 و 09/2 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش یافتند. غلظت سایر عناصر غذایی شامل فسفر، پتاسیم ،منگنز و روی، آهن و منگنز دردانه گندم نسبت به تیمار شاهد افزایش یافتند ولی تنها در آهن و مس این اختلاف معنی دار بود (P<0.05). همچنین ارزیابی اقتصادی این تحقیق نشان داد که تیمارمصرف کود شیمیایی بر اساس نتایج آزمون خاک بهترین تیمار از لحاظ اقتصادی می باشند. ب- چغندرقندنتایج اجرای این آزمایش نشان داد که بین مقادیر مختلف کود شیمیایی و کمپوست حاصل از پسماند شهری بر عملکرد ریشه چغندرقند اختلاف معنی داری وجود داشت (P<0.01) و بیشترین عملکرد از مصرف 20 تن در هکتار کمپوست و مصرف کودهای شیمیایی بر اساس آزمون خاک با عملکرد 8/53 تن در هکتار بدست آمد بطوری که اختلاف آن با تیمار شاهد (بدون مصرف کودهای شیمیایی و کمپوست) 6/17 تن در هکتار بود. همچنین با افزایش مصرف کمپوست، عملکرد ریشه چغندرقند افزایش و بیشترین عملکرد از مصرف 30 تن در هکتار بدست آمد. با مصرف کودهای شیمیایی عملکرد ریشه چغندرقند افزایش یافت که در تیمار مصرف کودهای شیمیایی بر اساس آزمون خاک نسبت به تیمار شاهد و مصرف کودهای شیمیایی بر اساس عرف زارع از افزایش قابل توجهی برخوردار بود که نسبت به تیمار شاهد 12 تن در هکتار اختلاف داشت. با مصرف کمپوست و کودهای شیمیایی درصد قند، قند قابل استحصال، راندمان قند قابل استحصال کاهش یافت، بطوری که درصد قند ، قند قابل استحصال و راندمان قند قابل استحصال در تیمار شاهد به ترتیب از 53/17،14/15 و 32/86 به 42/15، 51/12 و 11/81 درصد در تیمار 20 تن در هکتار کمپوست + کود شیمیایی بر اساس تجزیه خاک کاهش یافت. همچنین سدیم ، پتاسیم ، نیتروژن مضره و قلیا یت در ریشه چغندرقند با مصرف کود کمپوست پسماند شهری و کودهای شیمیایی علی رغم عدم وجود اختلاف معنی داری بین تاثیر تیمارها نسبت به تیمار شاهد افزایش یافتند. همچنین ارزیابی اقتصادی این تحقیق نشان داد که تیمار مصرف 30 تن کمپوست در محصول چغندرقند غیر اقتصادی و کاربرد بقیه تیمارهای کودی اقتصادی می باشد.