بررسی و شناخت ویژگی های سازه های رودخانه ها و مسیل های استان خراسان شمالی

استان خراسان شمالی با مساحتی بالغ بر ‮‭28166‬ کیلومتر مربع که ‮‭1/71‬ درصد مساحت کشور را تشکیل می دهد، به دلایل شرایط خاص اقلیمی و وضعیت بارش در این مناطق، یکی از مناطق سیل خیز کشور محسوب شده و شبکه گسترده ای از رودخانه های دایمی، فصلی و سیلابی در آن گسترده شده اند که اغلب آن ها از داخل استان سرچشمه گرفته و در نهایت به دریای خزر و بخشی نیز به کویر مرکزی ایران منتهی می گردند. به منظور شناخت ویژگی های فرسایش حاشیه این رودخانه ها، ابتدا بر اساس شبکه هیدروگرافی بر روی نقشه ‮‭250000‬: ،1 شبکه رودخانه های استان تهیه و سپس با توجه به محدوده های مطالعاتی تماب، کل استان به ‮‭22‬ محدوده مطالعاتی تقسیم شد و شبکه رودخانه ای هر واحد مطالعاتی تهیه و رودخانه های آن شماره گذاری گردید. با انطباق شبکه هیدروگرافی ‮‭250000:1‬ تهیه شده با شبکه هیدروگرافی نقشه های توپوگرافی 1:،‮‭25000‬ و نقشه های سازه های موجود که ارز اداره کل منابع طبیعی تهیه شده بود، همچنین بازدید های میدانی صورت گرفته اطلاعاتی نوع و تعداد سازه های موجود و محل قرار گیری آنها بر روی آبراهه ها مشخص گردید. در نهایت کلیه اطلاعات جمع آوری شده از عملیات های میدانی و سنجش از دور، به صورت بانک اطلاعاتی مشخصات فرسایش مسیل ها در قالب لایه های ‭ArcGIS ‬و فایل های ‭dbf ‬و ‭Excel ‬مدون شدند. تعداد ‮‭23‬ محدوده مطالعاتی شناسایی گردید. تعداد کل سازه های موچود در محدوده مطالعاتی ‮‭389‬ سازه است که در این میان ‮‭288‬ سازه در حوزه اترک واقع است، ‮‭20‬ سازه در تنها زیر حوزه مطالعاتی از حوزه گرگان که همگی پل می باشند و ‮‭81‬ سازه نیز متعلق به حوزه حوزه کویر مرکزی ایران است. لذا حوزه اترک با اختصاص بیش از ‮‭74‬ درصد بیشترین فراوانی کل سازه های موجود در محدوده های مطالعاتی را به خود اختصاص داده است. کلمات کلیدی: رودخانه ها، محدوده مطالعاتی، بانک اطلاعات، سنجش از دور، سازه