بررسی و انتخاب در توده ها و نسل های در حال تفکیک گندم نان و آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی در دزفول و داراب

این بررسی در سال زاراعی ‮‭1393-92‬ در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد و ایستگاه داراب انجام و طی آن تعداد ‮‭103‬ توده ‮‭257‬ ،F2 شماره ‮‭127‬ ،F3 شماره ‮‭46‬ ،F4 شماره F5 و‮‭45‬شماره F6 مورد ارزیابی قرار گرفت. نسل های F2 و F3 در دزفول و نسل های بعد در داراب مورد ارزیابی و انتخاب قرار گرفتند. نسل F2 در کرت هایی با 6 خط ‮‭15‬ متری روی دو پشته و نسل های F3، F4 ،F5 و F6 در کرت های یک پشته ای با2 خط 3 متری کشت گردید. نحوه اداره نسل ها شجره-بالک تغییریافته بود که بر اساس آن انتخاب در نسل F2 به صورت تک بوته و انتخاب در نسل های F3 ، F4 و F5 بر اساس نمود کلی کرت انجام گردید. از هر کرت انتخابی از نسل های F3 ، F4 و ‮‭10‬ ‭ F‬5 سنبله انتخاب و با هم بالک شد. معیارهای مورد نظر در گزینش شامل تیپ بوته(غیر طبقاتی بودن خوشه های حاصل از سنبله اصلی و پنجه ها و باز نبودن زاویه پنجه و ساقه اصلی)، تیپ زراعی(داشتن ارتفاع مناسب)، تیپ سنبله(متراکم بودن سنبلچه های روی سنبله، بسته بودن گلوم و گلومل و داشتن ریشک افشان برای کاهش خسارت پرندگان) شکل دانه مناسب (دانه به خوبی پر شده باشد) و زودرسی بود. باتوجه به وقوع نادراپیدمی زنگ زرددراستان خوزستان درسال زراعی ‮‭1391-92‬ ،مقاومت به این بیماری بعنوان یک اولویت درنظرگرفته شد. پس از برداشت، خوشه کوبی و باز بینی دانه ها ‮‭729‬ تک بوته از نسل F2 انتخاب شد. همچنین ‮‭157‬ شماره از نسل ‮‭77‬ ، F3 شماره از نسل F4 و ‮‭84‬ تک بوته از ‮‭18‬ شماره انتخابی نسل F5و 3 شماره ازنسل F6و ‮‭70‬ لاین در مرحلهF7 ‭(HR) ‬انتخاب و برای ادامه روند به نژادی در سال ‮‭1393-94‬ به نسل های بعد منتقل گردید.همزمان با ارزیابی توده های دورگ در این سال آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی با ‮‭35‬ لاین خالص انتخابی از نسلF6 سال قبل در قالب یک آزمایش مقدماتی بدون تکرار به همراه دو رقم شاهد چمران و افلاک که بعد از هر 5 لاین و رقم در هر بلوک تکرار شده بودند، انجام گردید.از بین این لاین ها تعداد ‮‭20‬ لاین دارای صفات نامطلوب ازجمله دیررسی، ریزش و ارتفاع بوته زیاد بودند. درنهایت پس از ارزیابی لاینهای باقی مانده، با استفاده از روش سیستماتیک (رسم منحنی) مقایسه عملکرد انجام گرفت و ‮‭15‬ لاین که نسبت به شاهد برتری عملکرد داشتند ودارای خصوصیات مطلوب زراعی بودند جهت آزمایشات پیشرفته در سال بعد انتخاب گردیدند. . واژه های کلیدی::گندم نان ، به نژادی، نسل های در حال تفکیک، انتخاب