عوامل موثر در مدیریت آبیاری سیستم های آبیاری میکرو اجرا شده در باغات (منطقه ای استان آذربایجان غربی)

در راستای افزایش راندمان عملکرد سیستم آبیاری قطره ای، لازم است مدیریت صحیح بهره برداری اعمال گردد که متاسفانه در طرح های اجرا شده در سطح کشور زیاد مورد توجه قرار نمی گیرد و بهره برداران ما چندان با آن آشنا نیستند. لذا ضروریست مدیریت بهره برداری و عملکرد طرح های آبیاری قطره ای انجام شده مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. استان آذربایجان غربی یکی از قطب های کشاورزی ایران به شمار میرود و تا پایان پاییز ‮‭1393‬ بیش از ‮‭5000‬ هکتار از باغات آن به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز گردیده است که این سطح، لزوم انجام مطالعه حاضر را بیشتر می نماید. با همکاری مدیریت های اجرایی سازمان جهاد کشاورزی استان تعداد ‮‭19‬ باغ مجهز به سیستم آبیاری قطره ای انتخاب و نسبت به اندازه گیری های لازم و تکمیل پرسشنامه های تهیه شده در این زمینه اقدام گردید. شاخص های ارزیابی بر اساس دستورالعمل اداره حفاظت خاک آمریکا ‭ (SCS) ‬و انجمن مهندسان کشاورزی آمریکا ‭(ASAE) ‬صورت گرفت. بطور کلی نتایج نشان داده است که مقادیر میانگین پارامترهای یکنواختی پخش ‭(EU)‬، ضریب یکنواختی آماری ‭(Us)‬، ضریب کاهش راندمان ‭(ERF) ‬و ضریب تغییرات دبی ‭(CV) ‬به ترتیب برابر ،‮‭88‬ ،‮‭86 89‬ و‮‭10‬ درصد به دست آمدند که نشان از وضعیت نسبتا خوب سامانه های آبیاری در استان آذربایجان غربی دارد. عدم دقت پیمانکار در اجرای سیستم تحت فشار در باغات موجود از دیگر مشکلاتی بود که خصوصا در سیستم های با قدمت زیاد بیشتر به چشم می خورد. استقبال از بابلر در میان باغداران استان نسبت به انواع دیگر قطره چکان ها خصوصا در باغات مسن رواج بیشتری دارد. مدیریت بهره برداری و نگهداری از سیستم های آبیاری تحت فشار در اکثر باغات به صورت جدی از سوی باغداران مورد توجه واقع نشده است. در اکثر سامانه های مورد بررسی مشاهده گردید که میزان آبی که در اختیار درختان قرار می گیرد بیشتر از نیاز آبی برآورد شده می باشد که لازم است در این زمینه فرهنگ سازی و آموزش های لازم توسط مسیولان ذی ربط صورت پذیرد. باغداران علاقمند به استفاده از تکنولوژی های جدید باحضور دایمی، در زمینه بهره برداری از سیستم آبیاری قطره ای و افزایش کارایی آن موفق تر عمل نموده اند. کلمات کلیدی: آبیاری تحت فشار، راندمان، مدیریت بهره برداری، باغات آذربایجان غربی