ارزیابی اکوتیپ های اسپرس و تولید واریته سنتتیک یک

اسپرس‭(Onobrychis viciifolia Scop.) ‬از جمله بقولات علوفه ای است که به لحاظ تولید علوفه مناسب و با کیفیت در میان گیاهان مرتعی و زراعی کشور مورد توجه بوده و سازگاری وسیعی به اکثر مناطق کشور دارد.به منظور اصلاح جمعیت های ناهمگن و ایجاد رقم سنتتیک، ‮‭25‬ اکوتیپ های غالب اسپرس در منطقه آذربایجان که براساس پروژه دیگری جمع آوری شده بودند، از نظر صفات کم ی و کیفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بین اکوتیپ های مورد بررسی، از نظر تعداد روز تا ‮‭10‬ درصد گلدهی اختلاف معنی داری مشاهده نشد اما برای بقیه صفات کم یاز جمله ارتفاع، عملکرد تر و عملکرد خشک اختلاف معنی دار در سطح احتمال 5 وجود داشت. بین اکوتیپ های مورد مطالعه از نظر صفات کیفی ‭CP ‬و ‭CF‬در سطح احتمال یک درصد و از نظر ‭DMD ‬در سطح احتمال %5 اختلاف معنی دار مشاهده گردید. از نظر مهمترین صفت کیفی علوفه یعنی درصد پروتیین خام، اکوتیپ های شماره،‮‭1101‬ ،‮‭1102‬ ،‮‭1114‬ ،‮‭1118‬ ،‮‭1120‬ ،‮‭1123‬ ،‮‭1126‬ ،‮‭1128 1127‬ و ‮‭1131‬ برتری معنی داری داشتند ولی برتری در اکوتیپ های شماره ،‮‭1102‬ ،‮‭1120‬ ،‮‭1128 1127‬و ‮‭1123‬ بیشتر بود. این اکوتیپ ها از نظردرصد ماده خشک نیز جزو برترین اکوتیپ های آزمایش بودند. با ضرب درصد پروتیین در میزان عملکرد تر و خشک، میزان عملکرد پروتیین به صورت تر و خشک محاسبه شد و اعداد حاصله تجزیه واریانس شدند.میزان عملکرد پروتیین به صورت تر و خشک به عنوان یک معیار مهم برای گزینش اکوتیپ ها استفاده شد. با در نظر گرفتن برتری و موقعیت اکوتیپ ها از نظر صفات کم ی و به ویژه عملکرد پروتیین به صورت تر و خشک، اکوتیپ های ،‮‭1126‬ ،‮‭1115 1131‬ و ‮‭1125‬ گزینش گردیدند. همچنین اکوتیپ شماره ‮‭1113‬که تجزیه کیفی نشده بود ولی از نظر صفات کم ی و در مزرعه در موقعیت برتر قرار داشت، انتخاب گردید. بذور اکوتیپ های منتخب در یک مزرعه ایزوله در 6 تکرار کاشته شدند و برای انجام بهتر تلاقی های تصادفی، هر اکوتیپ در یک خط کاشته شد و با پلی کراس آنها بذر سنتتیک یک تولید شد. رقم سنتتیک تولیدی باانجام آزمایشات بعدی معرفی خواهد شد. واژه های کلیدی:اسپرس، پلی کراس،عملکرد پروتیین، واریته سنتتیک