بررسی اثرات پخش سیلاب بر روند تغییرات میزان نفوذپذیری خاک در ایستگاه پخش سیلاب بیرجند

تغذیه سفره آب زیرزمینی یکی از اهداف اصلی پروژه های پخش سیلاب در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. پدیده انسداد در اثر رسوبگذاری، مهمترین مانع نفوذ آب در خاک بوده و مانع دستیابی به هدف مورد نظر در اجرای عملیات پخش سیلاب است. این پدیده پیچیده به عوامل مختلف از جمله غلظت مواد معلق، سرعت نفوذ اولیه، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و کیفیت سیلاب بستگی دارد. هدف اصلی این تحقیق که در ایستگاه پخش سیلاب بیرجند انجام شده است، بررسی میزان و روند تغییرات نفوذپذیری تحت تاثیر عملیات پخش سیلاب می باشد. در این تحقیق پس از انتخاب عرصه چاج خراشاد، سه نوار ابتدایی آن به عنوان محل اجرای طرح تعیین و با استفاده از استوانه های مضاعف، نفوذپذیری خاک به روش سیستماتیک با پراکنش مناسب بیش از ‮‭150‬ نقطه، اندازه گیری شد. بر اساس داده های نفوذپذیری، میانگین سرعت نفوذ عرصه ‮‭7/450‬ سانتی متر در ساعت تعیین گردید. بررسی و مقایسه نفوذپذیری ها نشان داد که بین نوارها و در داخل هر یک از نوارهای عرصه پخش در سرعت نفوذ اختلاف وجود دارد. از نظر آماری، تفاوت نفوذپذیری در بین نوارها معنی دار نبوده اما در داخل نوارها معنی دار بوده است. در بررسی عوامل موثر بر نفوذپذیری، مقادیر شن، سیلت، رس، سنگریزه، موادآلی، نسبت جذب سدیم و وجود افق ژنتیکی زیرسطحی عملا بر میانگین نفوذپذیری تاثیرگذار بودند، اما به دلیل دامنه کم تغییرات عوامل مذکور، تنها میزان موادآلی و وجود افق ژنتیکی زیرسطحی اثر معنی دار آماری را بر نفوذپذیری نشان دادند. واژه های کلیدی: بیرجند سیلاب، رسوب، نفوذپذیری.