بررسی میزان خسارت بیماری ریزومانیا و پوسیدگی ریشه درکشت پاییزه و بهاره چغندرقند

ریزومانیا یکی از مخربترین بیماری های چغندرقند در کشور می باشد که باعث کاهش شدید عملکرد ریشه و در نهایت تولید قند می گردد. این بیماری از طریق روش های شیمیایی قابل کنترل نیست، اما با تغییر در زمان کاشت، احتمال کاهش خسارت وجود دارد. هدف از این تحقیق، بررسی میزان تاثیر بیماری در کشت پاییزه و مقایسه آن با کشت بهاره بوده است. به این منظور پنج رقم تجارتی در دو تاریخ ‮‭15‬ شهریور و اول مهر به عنوان پاییزه و ‮‭15‬فروردین (بهاره)در مزرعه آلوده به بیماری ریزومانیادرمزرعه کارخانه قند جام کشت شدند. برای هر تاریخ کاشت در پاییز دو تاریخ برداشت (‮‭15‬خرداد و اول تیر ماه)در نظر گرفته شد. نتایج این بررسی بدین شرح می باشد: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل زمان کشت در زمان برداشت در کشت پاییزه از نظر صفات مهم از جمله، عمکرد ریشه، درصد قند ناخالص و عملکرد قند ناخالص در هکتار در سطح احتمال آماری پنج درصد معنی دار بود. کشت ‮‭15‬ شهریور و برداشت اول تیرماه، بالاترین عملکرد ریشه را در هکتار داشته دارد.عملکرد ریشه ، عملکرد قندخالص، استحصال قند شاخص بیماری ریزومانیا و غلظت ویروس در ریشه در دو زمان کشت(بهار و پاییز) اختلاف آماری معنی داری در سطح یک درصد (‮‭01.0‬‭> P)‬داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین عملکرد ریشه،قندخالص و استحصال قند در کشت پاییزنسبت به بهار افزایش و شاخص بیماری ریزومانیا و غلظت ویروس در ریشه به شدت کاهشمی یابد.نتیجه کلی این است که کشت ارقام حساس به بیماری در بهار در مزرعه آلوده از نظر اقتصادی توجیه پذیر نیست اما کشت این ارقام و یا هر رقمی که نسبت به ساقه روی مقاوم باشد در پاییز قابل توصیه می باشد. واژه های کلیدی:چغندرقند، کشت پاییزه، کشت بهاره، بیماری ریزومانیا