بررسی تاثیر جریان های کرانه ای بر فرایندهای رسوبی در مصب ها

در پایاب رودخانه های منتهی به دریا، با کاهش انرژی جریان های حامل رسوب و تداخل موج و جریانات، رسوبگذاری در دهانه و کم عمق شدگی موجب توسعه مصب ها می شود. الگوی جریان و انتقال رسوب در مصب ها از مهمترین فرآیندهای ساحلی موثر بر مورفولوژی خط ساحل هستند. این عوامل، خود متاثر از امواج و جزرومد هستند. شکست امواج در ساحل باعث ایجاد جریان های کرانه ای می گردد که در حضور جریان های جزرومدی، محیط پیچیده ای از نظر فرسایش و رسوبگذاری در مصب ها ایجاد می کند. در این تحقیق، تاثیر جریان کرانه ای بر انتقال رسوب و شکل عوارض رسوبی در مصب ها به کمک مدلسازی عددی مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور محل اتصال یک خلیج کوچک به دریای آزاد توسط نرم افزار مایک ‮‭21‬ مطالعه شده است. در این تحقیق، مدل مورد نظر تحت شرایط مختلف جریان کرانه ای (با سرعت های‮‭0/ 4‬ و ‮‭0/ 8‬ و 1 متر بر ثانیه) و جزرومد (با دامنه های مختلف ‮‭0/5‬ و‮‭1/5‬ و ‮‭2/5‬ متر) اجرا گردید. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که نفوذ جریان کرانه ای به داخل مصب بصورت ایجاد یک گردابه در محل ورودی دهانه صورت می گیرد. این جریان های گردابی در حالت تبدیل از جزر به مد و یا برعکس شکل می گیرد. عملکرد این جریان های گردابی در حضور جریان های مدی (به سمت ساحل) و جریان های جزری (جریان های برگشتی)، باعث ایجاد کم عمقی هایی در بالادست و پایین دست مصب می گردد. شعاع این گردابه های جزرومدی و عرض محدوده رسوب گذاری در طرفین دهانه، با دامنه جزرومد رابطه مستقیم داشته و با افزایش سرعت کرانه ای، افزایش می یابد. به عنوان یکی دیگر از نتایج این تحقیق، عرض دهانه تعادلی مصب و نیز ابعاد دلتاهای جزرومدی مورد مطالعه قرار گرفت و روابطی برای عرض مقطع تعادلی مصب ارایه گردید. واژههای کلیدی: انتقال رسوب، جریان ساحلی، جزرومد، موج، مایک ،‮‭21‬ شبیه سازی عددی، مصب