ارزیابی رشد مجدد و عملکرد کمی و کیفی علوفه ژنوتیپ های شبدر در کشت های تاخیری

به منظور ارزیابی رشد مجدد ‭(Regrowth)‬، عملکرد کمی و کیفی علوفه و صفات مرفوفیزیولوژیک ارقام شبدر در کشت های تاخیری، پژوهشی بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در کرج اجرا شد.کرت اصلی تیمار کشت های تاخیری در سه سطح (شامل تاریخ کاشت معمول در ‮‭24‬ شهریور و دو تاریخ کاشت تاخیری در 7 و ‮‭21‬ مهر) و کرت فرعی شامل‮‭10‬ ژنوتیپ شبدر می باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که تاخیر در کاشت باعث افزایش سرعت رشد مجدد پاییزه ارقام شبدرمی شود و در هر سه تاریخ کاشت رقم شبدر قرمز از سرعت رشد مجدد پاییزه بالاتری برخوردار است. در مرحله بعد ارقام شبدر ایرانی یک چین و شبدر لاکی از سرعت رشد مجدد پاییزه بیشتری برخودار هستند. سرعت رشد مجدد از تاریخ کاشت اول به تاریخ کاشت سوم افزایش می یابد به طوری که از بین ارقام، شبدر قرمز به ترتیب با نسبت ‮‭45‬/،‮‭67/27 51‬ و ‮‭145/04‬ بیشترین سرعت رشد مجدد را دارا می باشد. نتایج عملکرد علوفه خشک در فصل ها (پاییز و بهار) نشان داد که در فصل بهار با ‮‭2/61‬ تن نسبت به فصل پاییز با ‮‭1/18‬ تن در هکتار علوفه بیشتری تولید شد. همچنین مقایسه چین ها نشان داد که چین اول با ‮‭4/77‬ تن و چین سوم با ‮‭2/25‬ تن در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین میانگین تولید علوفه خشک را دارا هستند. در مجموع سه چین شبدر قرمز و شبدر برسیم به ترتیب ‮‭13/91‬ و ‮‭13/53‬ تن در هکتار بیشترین عملکرد علوفه خشک را بخود اختصاص دادند. مقایسه عملکرد علوفه چین ها نشان می دهد که ارقام مربوط به گونه شبدر ایرانی و شبدر لاکی معمولا بیشترین عملکرد علوفه را در چین اول، گونه شبدر برسیم در چین دوم و گونه شبدر قرمز در چین سوم به خود اختصاص دادند. نتایج نشان می دهد که با تاخیر در کاشت درصد چربی در ارقام شبدر هم کاهش می یابد. مقایسه میانگین ها نشان داد که از نظر درصد چربی شبدر ایرانی دیررس و یک چین به ترتیب با ‮‭4/08‬ و ‮‭4/03‬ درصد بیشترین و شبدر قرمز و لاکی به ترتیب با ‮‭3/09‬ و ‮‭3/07‬ درصد کمترین میزان را دارا بودند. نتایج نشان دادکه از نظر درصد اسید چرب غیراشباع گونه شبدر لاکی کمتر از سایر گونه های شبدر است و درگونه شبدر قرمز که یک شبدر چند ساله است میزان اسید لینولییک که امگا 3 می باشد بیبشتر از سایر گونه های شبدر است این در حالی است که میزان اسید لینولینک که امگا 6 می باشد در همین رقم کمترین میزان است. واژه های کلیدی: تاریخ کاشت، گونه شبدر، عملکرد علوفه، رشد مجدد، صفات مورفولوژیک، درصد چربی و اسید های چرب.