گزینش در نسل های درحال تفرق برای دستیابی به لاین های برتر کنجد

با هدف گزینش در توده های دورگ کنجد و نیل به ارقام برتر با استفاده از روش شجره ای در کرج ،ورامین و مغان صورت گرفت . در این راستا تعداد ده توده F2 که با تلاشهای انجام شده در سالیان اخیر تهیه گردیده اند، کشت شده و در مراحل مختلف رشد گیاه از میان آنها براساس صفات موثر درعملکرد و نیز ویژگیهای مطلوب در اصلاح این نبات از قبیل آغاز و پایان گلدهی ، ارتفاع گیاه ، تعداد کپسول در بوته ، رسیدن ده کپسول اولیه و ارتفاع اولین کپسول مبادرت به انتخاب تک بوته گردید . در بخش دیگر این بررسی تک بوته هایی که از نسلهای F2 ، F3 ، F4 و F5 به ترتیب به تعداد ‮‭30 80‬،‮‭80‬، و‮‭25‬ طی سنوات گذشته انتخاب شده اند با هدف خالص سازی و ارزیابی به تفکیک در خطوط 5 متری کاشته شده و پس از هر 5 خط یک خط از بذور شاهد منطقه نیز کشت گردید . در طول دوره رویش ضمن ارزیابی هریک از خطوط از نظر برخی صفات مهم زراعی ، بوته های خارج از تیپ حذف شده و در پایان فصل پس از برداشت و توزین عملکرد هر یک از آنها ، با استفاده از رسم نمودار لاینهای برتر نسبت به شاهد ها تعیین و مابقی حذف شدند . براساس نتایج بدست آمده از توده های دورگ F2 تعداد ‮‭90‬ تک بوته در کرج انتخاب شد و از نسل های درحال تفرق براساس نمودارهای مذکور: - در کرج تعداد ،‮‭45‬ ،‮‭16 44‬ و ‮‭15‬ لاین برتر به ترتیب از نسلهای F3 ، F4، F5 و F6 تعیین شد (مجموعا‮‭120‬) و بیشترین عملکرد درنسلهای F3 ، F4، F5 و F6 به ترتیب ‮‭1780 1746‬،‮‭1797‬،و‮‭1641‬ کیلوگرم در هکتار بود. - در ورامین تعداد ،‮‭42‬ ،‮‭13 44‬ و ‮‭14‬ لاین برتر به ترتیب از نسلهای F3 ، F4، F5 و F6 انتخاب شد(مجموعا ‮‭113‬) و بیشترین عملکرد در نسلهای F3 ، F4، F5 و F6 به ترتیب ‮‭1625 1602‬،‮‭1650‬، و ‮‭1635‬ کیلوگرم در هکتار بود. - در مغان تعداد ،‮‭27‬ ،‮‭23 22‬ و ‮‭14‬ لاین به ترتیب از نسلهای F3 ، F4، F5 و F6 بدست آمد(مجموعا ‮‭93‬) . در نسلهای F3 ، F4، F5 و F6 به ترتیب بیشترین عملکرد ‮‭1000 972‬،‮‭940‬، و ‮‭1110‬ کیلوگرم در هکتار بود. برترین لاینهای حاصل از بررسی نسل F6 در سال آتی در آزمون مقایسه مقدماتی عملکرد و لاینهای برتر سایر نسلها در بررسی مشابهی تا نیل به لاینهای خالص مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت. واژه های کلیدی : کنجد ، لاینهای برتر ، تفر ق، گزینش