بررسی تاثیر قارچ کش های جدید آمیستار اکسترا و فالکن در کنترل بیماری زنگ زرد گندم

بیماری زنگ زرد گندم با عامل ‭Puccinia striiformis ‬یکی از مهم ترین بیماری های گندم در ایران است. به دلیل ظهور نژادهای جدید، این بیماری هر چند سال یکبار به صورت همه گیر ( اپیدمی ) در آمده و خسارت زیادی را به محصول گندم وارد می کند. بر اساس آمار نامه کشاورزی طغیان زنگ زرد در سال ‮‭1372‬ باعث کاهش ‮‭1/5‬ میلیون تن از کل محصول تولیدی گندم ( معادل ‮‭12/3‬ درصد خسارت ) در سطح کشور شد. در مدیریت این بیماری استفاده از ارقام مقاوم و قارچکش های مناسب بیشترین اهمیت را دارند. در این تحقیق به منظور دستیابی به گروه های متنوع قارچکش و جلوگیری از ایجاد مقاومت در بیمارگر در برابر قارچکش های رایج، دو قارچکش جدید آمیستار اکسترا در سه دز3/،‮‭0/5 0‬ و ‮‭0/75‬ لیتر در هکتار و فالکن در سه دز 4/،‮‭0/5 0‬ و ‮‭0/6‬ لیتر در هکتار با قارچکش های رایج شامل تیلت ‮‭0/5‬ لیتر در هکتار، فولیکور 1 لیتر در هکتار و آلتو ‮‭0/5‬ لیتر در هکتار و شاهد بدون سمپاشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ‮‭10‬ تیمار در چهار تکرار در سه استان فارس( زرقان)، اردبیل(مغان) و گلستان مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور ایجاد آلودگی یکنواخت با استفاده از اسپورهای زنگ زرد جمع آوری شده از سال قبل کلیه تیمارها در چندین مرحله مایه زنی شدند. هم چنین جهت فراهم نمودن محیطی مناسب برای گسترش بیماری کل طرح تحت پوشش آبیاری مه پاش‭( Mist irrigation ) ‬قرار گرفت. عملیات سمپاشی در مرحله تورم سنبله انجام شد. یادداشت برداری از شدت آلودگی بر اساس روش اصلاح شده ‭Cobb ‬و نیز تیپ آلودگی بر اساس روش رولفز و همکاران (‮‭1992 , .Roelfs et al) ‬انجام گرفت. بر اساس یادداشت برداری های انجام شده در دو استان اردبیل ( مغان ) و فارس ( زرقان ) تیپ و شدت بیماری از ‮‭100‬‭S ‬در تیمار شاهد به صفر در تیمارهای آمیستار اکسترا (‮‭0/75‬ لیتر در هکتار) ، فالکن (‮‭0/6‬ لیتر در هکتار) و آلتو (‮‭0/5‬ لیتر در هکتار) رسید. از نظر عملکرد و وزن هزار دانه بهترین نتایج بترتیب مربوط به تیمار های آمیستار اکسترا ‮‭0/75‬ لیتر در هکتار، فالکن ‮‭0/6‬ لیتر در هکتار و آلتو ‮‭0/5‬ لیتر در هکتار در استان فارس و تیمارهای فالکن‮‭0/6‬ لیتر در هکتار،آلتو ‮‭0/5‬ لیتر در هکتار وآمیستار اکسترا ‮‭0/75‬ لیتر در هکتار در استان اردبیل بود. در استان گلستان به دلیل نامساعد بودن شرایط محیطی بیماری در کرت های آزمایشی استقرار نیافت، لذا نتایج ارایه نشده است. در مجموع، با توجه به یافته های حاصل از این بررسی قارچکش های جدید آمیستار اکسترا ‮‭0/75‬ لیتر در هکتار و فالکن ‮‭0/6‬ لیتر در هکتار برای کنترل بیماری زنگ زرد گندم قابل توصیه می باشند. واژه های کلیدی گندم، زنگ زرد، قارچکش، کنترل شیمیایی.