راه اندازی روش ‭Multiplex PCR ‬برای شناسایی و افتراق ‭Nosema apis ‬و ‭Nosema ceranae ‬عوامل ایجادکننده ‭Nosemosis ‬در کلنی های زنبورعسل.

مقدمه: نوزموزیس شایعترین بیماری در زنبوران بالغ می باشد و عامل آن یک انگل میکروسپوریدیایی به نام نوزما است. میکروسپوریدیاها انگل های داخل سلولی هستند و بین میزبانها بصورت اسپور منتقل می شوند. دو گونه نوزما آپیس و نوزما سرانه عامل خسارتهای اقتصادی مهمی به زنبورداران در سراسر جهان می باشند. شدت بیماری در نقاط مختلف متفاوت است. سابقا در مناطقی که دارای زمستان طولانی بود بیشتر نوزما آپیس مشاهده می شد بویژه در اواخر زمستان و اوایل بهار ولی در سالهای اخیر بیماری در فصل های گرم نیز گزارش شده است. مطالعات انجام شده حاکی از دخالت گونه جدیدی به نام نوزما سرانه در تلفات ناشی از این بیماری و ریزش های ناشی از آن در زنبوران بالغ می باشد، بنابراین تشخیص و افتراق گونه های نوزما در ریزش ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. روش کار‭: PCR ‬با استفاده کنترل های مثبت (برای نوزما آپیس ژن مورد نظر سنتز و سپس در پلاسمید کلون شده و به داخل E،‭coli ‬ترانسفرم گردید و پس از استخراج پلاسمید برای کنترل مثبت استفاده شده است) دو سویه نوزما سرانه و نوزما آپیس راه اندازی گردید و سپس نمونه های بیمار با آن روش مورد آزمایش قرار گرفتند. دستگاه گوارش زنبورهای بیمار جدا و با آب مقطر استریل خوب هموژن می شدند. پس از صاف کردن، سانتریفیوژ و سایر مراحل آماده سازی، رسوب برای جداسازی ‭DNA ‬به کار می رفت. سپس ‭PCR ‬با استفاده از هر دو پرایمر نوزما آپیس و نوزما سرانه بطور همزمان انجام می شد (مولتی پلکس) و محصول روی ژل آگارز 2 % الکتروفورز می گردید. نتایج: از مجموع ‮‭41‬ نمونه مثبت نوزما که در فواصل سال های ‮‭83-92‬ در بخش بیماریهای زنبور عسل، کرم ابریشم و حیات وحش بوسیله میکروسکوپ نوری تایید تشخیص داده شده بود، پس از ‭PCR‬، تمامی موارد نوزما سرانه تشخیص داده شدند (نمونه ها از 5 استان جمع آوری شده بودند). 9 نمونه برای سکانسینگ ارسال شد که نتایج آن، نوزما سرانه بودن نمونه ها را تایید کرد. نتایج نشان می دهد که نوزما سرانه از سالهای گذشته و تقریبا همزمان با سایر نقاط دنیا در ایران نیز شیوع یافته است ولی به دلیل عدم امکان تشخیص تفریقی با نوزما آپیس و متفاوت بودن علایم بالینی و اپیدمیولوژی، چندان شناخته شده نبوده است.