ارزیابی مقاومت لاین های پیشرفته جو نسبت به بیماری های مهم لکه برگی در مناطق دیم

استفاده از ارقام مقاوم موثرترین و اقتصادی ترین روش کنترل بیماریها می باشد. وجود آلودگی طبیعی این امکان را می دهد که بتوان با بررسی ارقام از بین آنها مقاومت را جستجو و مشخص کرد. بدین منظور مقاومت ‮‭118‬ لاین پیشرفته جو دیم نسبت به بیماریهای مهم لکه برگی در سال زراعی ‮‭1390-91‬ در مرحله گیاه کامل در مناطق گنبد، مریوان و میاندوآب مورد ارزیابی قرار گرفتند. هر لاین در دو خط یک متری و به فاصله ‮‭30‬ سانتی متر از یکدیگر کاشته شدند. به فاصله هر ‮‭10‬ لاین و نیز در حاشیه خزانه رقم حساس افضل کاشته شد. یادداشت برداری از واکنش لاینها براساس روش ساری و پرسکات تغییر یافته توسط ایال و همکاران در مقیاس ‮‭00-99‬ و شدت آلودگی بیماری زنگ قهوه ای براساس مقیاس اصلاح شده کاب و همچنین تیپ آلودگی ‭R(‬مقاوم)، ‭MR(‬نیمه مقاوم)، ‭MS (‬نیمه حساس) و ‭S (‬حساس) براساس روش رولفز و همکاران انجام شد. در منطقه مریوان اکثر لاینها نسبت به بیماری اسکالد مصون بودند و هیچگونه علایمی در آنها دیده نشد. در منطقه گنبد، بیماری سفیدک پودری، زنگ قهوه ای و لکه قهوه ای معمولی جو در بین ژنوتیپ های مختلف ظاهر گردید. تعداد 9 لاین مقاوم، 9 لاین نیمه مقاوم و ‮‭32‬ لاین نیمه حساس به بیماری سفیدک پودری بودند و مابقی بدون علایم بیماری بودند. نتایج عکس العمل گیاه کامل نسبت به بیماری زنگ قهوه ای جو در منطقه گنبد نشان داد که تعداد ‮‭76‬ لاین بدون علایم بیماری و سایر لاین ها واکنش حساسیت از خود نشان دادند و در ارزیابی شدت بیماری لکه قهوه ای معمولی جو، تعداد ‮‭33‬ لاین مقاوم، ‮‭11‬ لاین نیمه مقاوم، ‮‭58‬ لاین نیمه حساس و ‮‭10‬ لاین حساس بر آورد شد. در منطقه میاندوآب، بیماری سفیدک پودری، زنگ قهوه ای و لکه قهوه ای معمولی جو در بین ژنوتیپ های مختلف مشاهده شد. تعداد 1 لاین مقاوم، ‮‭14‬ لاین نیمه حساس و 4 لاین حساس به بیماری سفیدک پودری بودند و مابقی بدون علایم بیماری بودند. در ارزیابی شدت بیماری لکه قهوه ای معمولی جو، تعداد 8 لاین بسیار حساس، ‮‭20‬ لاین حساس، ‮‭44‬ لاین نیمه حساس و ‮‭11‬ لاین مقاوم برآورد شد و نتایج عکس العمل گیاه کامل نسبت به بیماری زنگ قهوه ای جو در منطقه میاندوآب نشان داد که تعداد ‮‭97‬ لاین بدون علایم بیماری و سایر لاین ها واکنش حساسیت از خود نشان دادند. بنابراین با تعیین ژنهای مقاومت موجود در ارقام و لاینهای مختلف می توان از آنها در جهت ایجاد مقاومت و تولید ارقام مقاوم به این بیماری ها استفاده کرد. واژه های کلیدی: جو - مقاومت- اسکالد - لکه قهوه ای معمولی - سفیدک پودری