گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی بررسی اثر بسته بندی و مدت انبارداری بر قدرت بذر کلزا

ارزیابی کیفیت بذر به عنوان اندام تکثیر گیاهان زراعی و مهم ترین نهاده برای تولید محصول زراعی، از جایگاه ویژه ای در تولید و کنترل و گواهی بذر برخوردار است. این آزمایش به منظور بررسی اثر بسته بندی های متفاوت بر بنیه بذر ارقام کلزای تولید شده در استانهای قم و منطقه فیروزکوه اجرا شد. پس از تهیه بذور در هر منطقه و در هر مرحله ،رطوبت بذور متناوبا اندازه گیری شده ،وقتی رطوبت آنها به زیر %‮‭12‬ رسید بذور با استفاده از مواد بسته بندی مختلف شامل گونی پروپیلنی،گونی کنفی ،پاکت کاغذی 4 لایه ،پاکت کاغذی 3 لایه ،پاکت کاغذی با لایه پلاستیکی بسته بندی شده و در انتهای دوره انبارداری در هر منطقه و هر مرحله، از هر تیمار و تکرار نمونه برداری استاندارد به عمل آمد سپس جوانه زنی استانداردومتوسط زمان لازم برای جوانه زنی ، آزمون سرما،پیری تسریع شده و هدایت اللکتریکی بذورجهت اندازه گیری بنیه بذر اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس در منطقه قم نتایج نشان داد تا مرحله اول نمونه برداری (سه ماه پس از انبارداری) زوال بذر تحت تاثیر قرار نگرفته است به طوری که میانگین جوانه زنی استاندارد و آزمون های بنیه نشاندهنده عدم تاثیر محیط های نگهداری بر حیات بذر در طی این (سه ماه) می باشد ولی آغاز کاهش قابلیت جوانه زنی در آزمون جوانه زنی استاندارد پس از شش ماه انبارداری (مرحله دوم نمونه برداری) مشاهده شد به طوری که بین کاغذ 4 لایه و پروپیلن اختلاف معنی داری دیده شد نمونه برداری استاندارد از توده بذری پس از یکسال از انبارداری افت بسیار زیاد قابلیت جوانه زنی استاندارد بذرها در لفاف های پروپیلن ،کاغذ+پروپیلن و پارچهای را نشان می دهد به طوری که جوانه زنی بذور نگهداری شده در این لفاف ها به طور قابل ملاحظه ای از استاندارد جوانه زنی کلزا فاصله دارد.همگام با قابلیت جوانه زنی در آزمون جوانه زنی استاندارد ،متوسط زمان لازم برای جوانه زنی نیز در مرحله اول نمونه برداری بین لفافها متفاوت نبود ولی با گذشت زمان اختلافات در بین محیط های مختلف نگهداری نمایان شد به طوری که در مرحله چهارم بالاترین متوسط زمان لازم برای جوانه زنی به ترتیب در پروپیلن ،کاغذ+پروپیلن و پارچه و کمترین در کاغذ سه لایه و 4 لایه دیده شد. پس از یک سال انبارداری بیشترین میزان هدایت الکتریکی در لفاف پروپیلنی و پس از آن کاغذ +پروپیلن و و کمترین آن در کاغذ 4 لایه و 3 لایه دیده شد. همچنین نتایج در منطقه فیروزکوه بیانگر این بود که لفاف های مختلف نگهداری بذر بر متوسط زمان لازم برای جوانه زنی، هدایت الکتریکی و قابلیت جوانه زنی بذرها پس ازآزمون سرما و پیری تسریع شده اثر معنی دار داشت. مقایسه میانگین ها نیز نشان داد بذرهای بسته بندی شده در پاکت های کاغذی سه لایه و چهار از بنیه بالاتری برخوردار بودند و این در حالی بودکه کیسه های پروپیلنی و پاکت های کاغذی +پروپیلنی اثرات تخریبی بیشتر بر بنیه بذر داشتند .