بررسی تاثیر راهکار های مختلف جهت زادآوری و استقرار بنه ‭(Pistacia atlantica)‬

با توجه به عدم زادآوری بنه در جنگل های زاگرس این گونه مهم و با ارزش در معرض نابودی قرار گرفته است. برای دستیابی به راهکار مناسب جهت زادآوری و استقرار بنه از روش کاشت مستقیم بذر در یکی از رویشگاه های بنه در استان کرمانشاه استفاده شد. به این منظور بذرها در 9 روش کاشت به عنوان کرت های اصلی، 4 جهت جغرافیایی به عنوان کرت فرعی اول و کرت های سایه و آفتاب به عنوان کرت های فرعی دوم کاشته و طی 4 دوره آماربرداری در ابتدا و انتهای دو فصل رویشی جوانه زنی و زنده مانی آنها مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج محاسبات آماری و تجزیه واریانس مربوط به درصد جوانه زنی و زنده مانی بذرهای سبز شده در چهار فصل رویشی، مشخص شد که روش های مختلف کاشت بذر بنه در میزان جوانه زنی بذرها موثر است و اختلاف معنی دار بین درصد جوانه زنی بذرها در روش های مختلف وجود دارد. از بین 9 روش کاشت بذر، روش نرم کردن خاک+لاشبرگ با ‮‭32/22‬ درصد بالاترین میزان درصد جوانه زنی را به خود اختصاص داد. در مورد جهت های جغرافیایی نیز کرت های موجود در جهت شمالی با ‮‭27/04‬ درصد جوانه زنی بیشترین میزان جوانه زنی را داشتند و اختلاف معنی دار آماری با درصد جوانه زنی در سایر جهت های دیگر را نشان دادند. برای درصد زنده مانی و ماندگاری بذرهای سبز شده بنه، تنها تیمار سایه و آفتاب دارای اختلاف معنی دار بودند و کرت های موجود در سایه در انتهای فصل رویشی اول با ‮‭43/8‬ درصد، ابتدای فصل رویشی دوم با ‮‭26/39‬ درصد و در انتهای فصل رویشی دوم با ‮‭22/8‬ درصد، بیشترین زنده مانی را به خود اختصاص دادند. بنابر نتایج حاصل از این تحقیق، برای کاشت مستقیم بذر مناسب ترین روش کاشت، روش کاشت بذر به صورت نرم کردن خاک تا عمق ‮‭30‬ سانتی متری+لاشبرگ در جهت شمالی و زیر تاج درختان (برای سایه گیری بیشتر) پیشنهاد می گردد. کلید واژه: بذرکاری، بنه، جهت جغرافیایی، زنده مانی