ارزیابی اثرات اختلاط ارقام و تراکم کاشت بر جمعیت علف های هرز در کشت زمستانه نخود

آزمایش ارزیابی اثرات اختلاط ارقام و تراکم کاشت بر جمعیت علف های هرز در کشت زمستانه نخود به صورت فاکتوریل اسپلیت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی طی دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 در شرایط دیم در شهرستان خرم آباد اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل اختلاط ارقام در سه سطح (1-کشت خالص رقم عادل با تیپ رشدی ایستاده، 2-کشت خالص توده محلی گریت با تیپ رشدی خوابیده، 3-کشت مخلوط رقم عادل و توده محلی لرستان)، تراکم کاشت در سه سطح (25، 50 و 75 بوته در مترمربع) و مدیریت علف های هرز در سه سطح (1-شاهد بدون کنترل، 2-کاربرد علف کش پیریدیت و 3-وجین دستی) بود. فاکتوریل اختلاط ارقام و تراکم کاشت به کرت های اصلی و سطوح مدیریت علف های هرز به کرت های فرعی اختصاص داده شد. در سال زراعی 95-1394، کمترین تراکم کل علف های هرز به کشت مخلوط توده محلی لرستان و رقم عادل با تراکم کاشت 50 بوته در مترمربع اختصاص داشت. با افزایش تراکم کاشت از 25 به 50 و 75 بوته در مترمربع، میانگین زیست توده کل علف های هرز به ترتیب 44/9 و 60/0 درصد کاهش یافت. در شرایط تداخل علف های هرز، میزان زیست توده کل علف های هرز برای کشت مخلوط به ترتیب 25/2 و 41/8 درصد کمتر از کشت خالص توده محلی لرستان و رقم عادل بود. بیشترین عملکرد دانه نخود به میزان 1586 کیلوگرم در هکتار برای رقم عادل با تراکم کاشت 75 بوته در مترمربع در شرایط وجین علف های هرز به دست آمد. در سال زراعی 96-1395، میانگین تراکم کل علف های هرز برای توده-محلی لرستان و کشت مخلوط به ترتیب 10/3 و 14/4 درصد کمتر از کشت رقم عادل بود. با افزایش تراکم کاشت از 25 به 50 و 75 بوته در مترمربع، تراکم کل علف های هرز به طور معنی داری به ترتیب به میزان 37/9 و 56/4 درصد کاهش یافت. بهره گیری از تدابیری مدیریتی نوع کشت، تراکم کاشت و کاربرد علف کش، کاهش 74/6 درصد مجموع زیست توده علف های هرز را در پی داشت. میزان نور رسیده به کف تاج پوشش گیاهی برای تیمار وجین دستی علف های هرز و کاربرد علف کش پیریدیت به ترتیب 2/3 و 1/6 برابر نور رسیده به کف تاج پوشش گیاهی برای تیمار شاهد تداخل علف های هرز بود. در مورد رقم عادل با انتخاب تراکم مناسب و وجین علف های هرز از کاهش 94/6 درصد عملکرد دانه نخود جلوگیری به عمل آمده است. در مورد توده محلی لرستان و کشت مخلوط انتخاب سطح تراکم بالا و وجین علف های هرز به ترتیب سبب ممانعت از کاهش 87/9 و 87/5 درصد عملکرد دانه نخود شد. کشت مخلوط ارقام پابلند با تیپ رشدی ایستاده و ارقام پاکوتاه با تیپ رشدی گسترده راهکاری است که می تواند در کنار سایر عوامل زراعی موثر بر توانایی رقابت گیاهان زراعی در کاهش اثرات تداخلی علف های هرز مورد استفاده قرار گیرد.کلمات کلیدی: کشت مخلوط ارقام، علف هرز، نخود