تبیینِ هندسه معنایی هنر و معماری اسلامی

هنر و معماری اسلامی به عنوان غایت هنر و معماری مسلمانان همواره مطمح نظر اربابان اندیشه و اصحاب تفکر بوده است. معماری مسلمانان به عنوان وضعیت و معماری اسلامی به عنوان آرمان و غایت این وضعیت همیشه مباحث دامنه داری را طلب کرده است. اما برغم همه اقوال و آراء مختلف می توان گفت که هنر و معماری اسلامی، نه تنها زاده اسلام تمدنی بلکه زبان آن نیز به شمار می رود. هنرمندان و معماران پیوسته بر آن بوده اند تا وجه محتوایی هدف دین را که همانا حیات طیبه است در زیبا شناسانه ترین و عاطفی ترین گونه ممکن به استحضار فطرت سلیم انسان ها برسانند و با این ابزار به ابراز حقیقت بپردازند. برای همین است که ایشان خود را به مفهوم متعارف و حرفه ای و مصطلح هنرمند و معمار نمی دانستند بلکه گویی کاشفان فروتن حقایق و حیانی و ارزشی بوده اند تا انسان ها را از سر ضمیر هستی آشنا سازند. هنر و معماری اسلامی هرگز با غایت هنری و معماری پدید نیامد واهتمام بلیغ هنرمندان و معماران تثبیت و ترویج بن مایه های فکری و عبادی دین بوده است. این مقاله که به روش مطالعات توصیفی تحلیلی به تحریر درآمده می کوشد تا وجوه و ابعاد بیانی هنر و معماری اسلامی را تبیین و تنویر سازد.