انتقال آب از دریای عمان به استا نهای نوار شرقی کشور و راه حل های جایگزین با تأکید بر استان خراسان جنوبی

پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه گزینه های تأمین آب شرب و صنعت خراسان جنوبی بویژه تأمین آب از محل نمک زدایی وانتقال آب دریای عمان می پردازد. بررس یها نشان می دهد میزان کمبود آب استان خراسان جنوبی در افق سال 1420 معادل 179میلیون مترمکعب خواهد بود که تأمین میزان 70 میلیون مترمکعب از این حجم از محل طرح انتقال آب دریای عمان برنامه ریزیگردیده است که درصد تأمین کمبود آب از خط انتقال 39 درصد است. این درحالی است که حجم پساب برگشتی صنایع و معادناستان در سال 1420 برابر با 91/33 میلیون مترمکعب و میزان پساب ناشی از مصارف شرب و بهداشتی تا افق طرح 37/94 برآورد شده است. بررسی وضعیت تصفیه پساب نشان می دهد که در حال حاضر فقط در شهر بیرجند تصفیه خانه فاضلابشهری وجود دارد که میزان پساب تولیدی سالانه آن (سال 1396) در حدود 4/4 میلیون متر مکعب می باشد. مقایسه میزان کلاستحصال و مصرف استان نشان می دهد که میزان تلفات در شبکه های آب درصد زیادی را به خود اختصاص داده است (39درصد) که از میانگین کشوری بیشتر است. لازم است که مقدار تلفات شبکه به حداقل کاهش یابد. همچنین جهت تعادل بخشیآب های زیرزمینی استان لازم است با وجود تأمین آب از خط انتقال عمان، با تغییر کاربری چاه های کشاورزی و اجرای طرحتعادل بخشی، 218 میلیون مترمکعب از مصارف چاه های کشاورزی کم گردد، به عبارتی با کاهش 25 درصد آب از چاه هایکشاورزی تعادل بخشی انجام و کسری مخازن با وضع موجود به حالت صفر خواهد رسید. هما نطور که داده های فوق نشانمی دهد تأکید بر مدیریت عرضه و انتقال بین حوض های آب به هیچ وجه نمی تواند تنها راهکار تأمین نیاز آبی استان خراسان جنوبیباشد. لذا ناگزیر به مدیریت تقاضا از طریق در هم آمیختن آموزش، فناوری، اصلاحات قیم تگذاری، قانون گذاری، بازچرخانی و درنهایت سازگاری با کم آبی در استان خراسان جنوبی هستیم.