بررسی پیشگیری وضعی در حقوق کیفری ایران

وجود فرصت ها و مناسبت های ارتکاب جرم، همواره یکی از عوامل مهم در بروز بزهکاری بوده و بزهکار را به ارتکاب عمل ترغیب می نماید. تردیدی نیست هرچه افراد، ضعف نفس بیشتری داشته باشند، در مقابل فرصت های ارتکاب بزه، آنگاه که منافع حاصله از جرم را سهل الوصول می بینند، دچار وسوسه بیشتری شده و زودتر به آستانه تحریک می رسند. پیشگیری وضعی مبتنی بر تغییر وضعیت های قبل از جرم است که به تجربه با تهدید فرصت های ارتکاب جرم و یا مشکل تر کردن تحقیق این فرصت ها برای مجرمین بالقوه سعی دارد، شرایط را به گونه ای ایجاد نماید که پاسخ شخص به آن موقعیت، ارتکاب رفتار مجرمانه نباشد یا دست کم چنین پاسخ هایی تقلیل یابند و توجه به شرایط بزهکار، نوع، جرم، اهداف و موضوعات جرم و خصوصیات بزه دیده، اقداماتی را به اجرا می گذارد که فرآیند آنها از بین رفتن و یا تضعیف موقعیت ها و فرصت های ارتکاب جرم خواهند شد. همچنین درصدد است که با کاستن از موقعیت و امکان ارتکاب جرم، کاری کند که قربانیان بالقوه کمتر در معرض رفتار مجرمانه یا ضد اجتماعی قرار گیرند. در این روش، کنترل و ابتکار برای پیشگیری، جانشین برخورد کیفری و مجازات و یا انفعال می شود. در واقع هدف جرم مورد حمایت قرار گفته و از پیشرفت مراحل ارتکاب جرم جلوگیری می گردد. در این شیوه از پیشگیری، مدیریت پیشگیری از جرم با تغییر و اصلاح روش زندگی افراد، محیط سکونت آنان، هدف خنثی سازی عملیات مجرمانه را دارد.