بررسی جایگاه منصب قضاء از حیث تکسب در فقه مذاهب اسلامی

منصب قضاء از خطير ترین مناصب حکومت اسلامی است، لذا تصدی اش نیازمند احراز شرایطی است. نکته مهم اینکه این منصب چه جایگاهی دارد؟ آیا صرفا ادای تکلیف (وجوب کفایی یا عینی از سوی قاضی جهت رفع تخاصم و در جهت تأمين مصالح عامه جامعه است یا وی می تواند از طریق تصدی آن، کسب در آمد کند و آن را نوعی شغل محسوب کند؟ موضوع این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی نگاشته شده، بررسی جایگاه این منصب در نظام اسلامی است و البته پاسخ به سؤالات فوق و این سؤال مهم که آیا حرص بر تصدی منصب قضاء به انگیزه تكسب از سوی قاضی، وی را از عدالت ساقط نمی کند؟ نتیجه نیز آن شده که نباید قضاء را جزو مکاسب رایج جامعه و دیگر مشاغل حکومتی قرار داد و با توجه به ولایت تفویض شده از سوی حاکم به قاضی که در طول ولایت اوست، نباید شغلی به قصد درآمد و ثروت اندوزی باشد؛ بلکه منصبی است که قاضی آن را نه به نیت در آمد که برای حل و فصل میان خصوم و مصالح عامه یا از باب وجوب کفایی یا بعضا عینی عهده دار می شود، ولو اینکه درآمدهایی برایش مشروع باشد.