ارزیابی تأثیرات مؤلفه‌های فضا بر سازماندهی رفتار محیطی شهروندان در فضاهای ورودی شهرها (نمونۀ موردی: دروازه قرآن شیراز)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 331

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MANZAR-12-52_005

تاریخ نمایه سازی: 5 آذر 1399

چکیده مقاله:

فضاهای ورودی شهرها علاوه‌بر معرفی یک شهر و ایجاد اولین تصویر ذهنی مخاطبان از آن، به دلیل داشتن پتانسیل‌های مختلفی که باعث بروز فعالیت‌های متنوعی می‌شود، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند؛ به همین جهت یافتن مهمترین مؤلفه‌های تأثیرگذار در الگوهای رفتاری کاربران و همچنین راه‌حلی مناسب جهت معیارهای تأثیرگذار در طراحی فضاهای ورودی شهرها، یکی از مهمترین مسائلی است که امروزه طراحان شهری به دنبال آن هستند. درواقع سؤال اصلی پژوهش، دربارۀ نحوه و نوع ارتباط ابعاد مختلف ادراکی، کالبدی، اجتماعی و غیره در فضاهای ورودی شهر با شکل‌گیری الگوهای رفتاری است. در همین راستا دروازه قرآن شیراز به عنوان یکی از نمونه‌های شاخص که دارای مؤلفه‌های مختلف فضایی و ادراکی در ابعاد گوناگون و همچنین یک فضای شهری با سطح کنش‌گری بالا و فعالیت‌های متنوع است، انتخاب و مورد تحلیل جامع الگوهای رفتاری قرار گرفته است. روش تحقیق پیشِ رو از نوع ترکیبی کمی و کیفی است و براساس هدف از نوع ارزیابی خصوصیات فیزیکی، فرهنگی، هویتی و ادراکی است. مشاهده و تحلیل کیفی با استفاده از تکنیک‌های نقشه‌برداری رفتاری، پرسش‌نامه، مصاحبه و تحلیل عکس است. مهمترین مؤلفه‌های محیطی تأثیرگذار بر رفتار کاربران در فضاهای ورودی شهرها، براساس دیدگاه‌های نظریه‌پردازانی نظیر لنگ، بارکر و کانتر در سه دسته عوامل فیزیکی و کالبدی محیط، عوامل فرهنگی، هویتی، اجتماعی و عوامل روانی و ادراکی محیط تقسیم‌بندی شده است. نتایج نشان می‌دهد که مؤلفه‌های هویتی و کیفیت مطلوب بصری بیشترین نقش را در جذب کاربران به فضای ورودی شهرها داشته و کیفیت بصری مناظر و چشم‌اندازهای اطراف ارتباط مستقیمی با میزان حضورپذیری و آرامش فضایی دارد و میزان تأثیرگذاری این مؤلفه بیشتر از مؤلفه‌هایی نظیر حریم خصوصی و چیدمان فضایی است.

نویسندگان

محمد حسین جوانمردی

پژوهشگر دکترای معماری، گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

خاطره سجادی

پژوهشگر دکترای معماری، گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

غزاله شبانی

کارشناس ارشد معماری منظر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

مرجان دعایی

کارشناس ارشد معماری، گروه معماری، واحد استهبان، دانشگاه آزاد اسلامی، استهبان، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • امامقلی، عقیل؛ آیوازیان سیمون؛ محمدی‌زاده، علی و اسلامی، غلامرضا. (1391). ...
  • بحرینی، حسین. (1394). تحلیل فضاهای شهری در رابطه با الگوهای ...
  • پاک‌نژاد، نوید و لطیفی، غلامرضا. (1397). تبیین و ارزیابی تأثیرات ...
  • جوهری، فرخنده؛ پورجعفر، محمدرضا؛ مثنوی، محمدرضا و رنجبر، احسان. (1391). ...
  • دلاکه، حسن؛ بهزادفر، مصطفی؛ قلعه نویی، محمود و بختیاری نصرآبادی، ...
  • راپاپورت، آموس. (1384). معنی محیط ساخته‌شده رویکردی در ارتباط غیر ...
  • رسول‌پور، هریژ؛ اعتصام، ایرج و طهماسبی، ارسلان. (1397). ارزیابی تأثیر ...
  • زلفی گل، سجاد و کریمی مشاور، مهرداد. (1398). استخراج سـازوکـار ...
  • شاهچراغی، آزاده و بندرآباد، علیرضا. (1396). محاط در محیط کاربرد ...
  • شکیبامنش، امیر و حکیمی، یاسمین. (1396). بررسی تأثیر رؤیت‌پذیری فضای ...
  • لطیفی، امین و سجادزاده، حسن. (1393). ارزیابی تأثیر مؤلفه‌های کیفیت ...
  • لنگ،جان. (1395). آفرینش نظریۀ معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی ...
  • مک اندرو، فرانسیس تی. (1387). روانشناسیمحیطی (ترجمۀ غلامرضا محمودی). تهران: ...
  • مطلبی، قاسم. (1380). روان‌شناسی محیطی دانشی نو در خدمت معماری ...
  • Abusafieh, Sh. & Razem, M. (2017). Human Behavior and Environmental ...
  • Barker, R. (1968). Ecological Psychology: Concept and Method for Studying ...
  • Canter, D. (1986). Putting Situations in Their Place Foundations for ...
  • Gehl, J. (1987). Life between Buildings: Using Public Space. New ...
  • Goffman, E. (1966). Behavior in Public Places: Notes on the ...
  • Koffka, K. (1935). Principles of Gestalt Psychology. New York and ...
  • Lewin, K. (1944). Construct in Psychology and Psychological Ecology. University ...
  • Mersal Mahmoud, A. (2018). The Impact of Built Environment on ...
  • Razavivand Fard, H. (2014). Evaluating Spatial Behavior in the Urban ...
  • Scott, M. (2005). A Powerful Theory and a Paradox: Ecological ...
  • Wicker, a. (1979). An Introduction to Ecological Psychology. London: Cambridge ...
  • Shakibamanesh, A. & Ghorbanifar, M. (2018). Effects of Urban Spatial ...
  • نمایش کامل مراجع