بومشناسی ژرفنگر: جنبشی علیه دوگانۀ انسان/طبیعت و نقد آن (رویآوردی الهیاتی)
محل انتشار: پژوهشنامه فلسفه دین، دوره: 18، شماره: 1
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 493
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPRR-18-1_007
تاریخ نمایه سازی: 8 آذر 1399
چکیده مقاله:
دوگانهانگاری انسان/طبیعت دیدگاهی است که با تبیین خاصی از ارتباط میان انسان و طبیعت نقشی تعیینکننده و سرنوشتساز در اخلاق زیستمحیطی یافته است. در این دیدگاه، انسان به عنوان وجه برتر این تقسیمبندی حق هر گونه استفاده و رفتار با طبیعت را دارد. در نظر جنبش بومشناسی ژرفنگر، به دلیل درهمتنیدگیِ انسان و طبیعت نمیتوان این دو را مجزا از یکدیگر دانست. این نگرش به دلیل نقد تفکر دوگانۀ انسان/طبیعت دارای نکات مفید و سودمندی در باب اخلاق زیستمحیطی است، که از آن جمله است: خیزش علیه روحیۀ سلطهگر و انسانمحورِ فرهنگی و تمدنی در مغربزمین؛ خودشکوفاییِ اصیلِ انسانی از طریق فرارفتن از خود؛ توجه به احیای حقوق ازدسترفتۀ موجودات غیرانسانی. این جنبش، به رغم داشتنِ این نقاط قوت، ضعفهایی نیز دارد و ما معتقدیم با نگاهی دینی-الهیاتی و از طریق اصلاح و بازاندیشی آرای این جنبش میتوان به رهیافتی درست در مورد ارتباط انسان/طبیعت دست یافت. این موارد از این قرارند: نداشتن یک فلسفۀ منسجم که نتیجۀ آن مبهماندیشی و کلیگویی در خصوص مسائل محیطزیستی است؛ نبود برنامهای جامع به منظور ایجاد بستری برای یک سلسلهمراتب معین حیاتی؛ غفلت از مقام والای انسانی؛ عدم کارآمدی در کشورهای توسعهنیافته. هدف از این نوشتار نقد نظریۀ دوگانگی انسان/طبیعت در اخلاق زیستمحیطی طبقِ هنجارهای بومشناسی ژرفنگر و نیز اصلاح و تکمیل نقاط ضعف این جنبش با تکیه بر آموزههای الهیاتی در مسئلۀ حاضر است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
احمد عبادی
دانشیار فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
محمد امدادی ماسوله
دانشجوی دکتری فلسفه معاصر، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :