تأملی فقهی و حقوقی در عین‌انگاری سهام شرکت‌های تجاری

شناخت ماهیت سهام شرکت‌های تجاری، در تبیین درست ماهیت معاملات و مبادلات آن‌ها تأثیری فراوان دارد. در تبیین ماهیت سهام، دیدگاه‌های مختلفی ارائه شده است. یکی از مهم‌ترین دیدگاه‌ها، دیدگاهی است که به عین بودن یا حق عینی بودن سهم باور دارد. بر اساس این دیدگاه، حقوقی که برای سهام‌دار وجود دارد، در خود ورقۀ سهم انعکاس و تجسم یافته و مبدل به مال عینی شده است. این دیدگاه در تقابل با دیدگاهی است که سهم را دَین یا مبیّن حق دَینی، می‌داند. برای اثبات عین بودن سهام، به ادلۀ متعددی از جمله، صحت بیع و جواز رهن سهام و ورقۀ بهادار بودنِ سهم، استناد شده است. در این جستار، بعد از تبیین و نقد ادلۀ مورد استنادِ این دیدگاه، ضمن بررسی دیدگاهی که سهم را دَین می‌داند، تلاش شده است که با بازبینی مفهوم مال و اقسام آن و با توجه به نحوۀ تشکیل شرکت سهامی، اثبات شود که سهم از مقولۀ «حق» است.