سازگاری إسناد حسنات و سیئات به خدا و انسان در آیات 78 و 79 سورۀ نساء در اندیشۀ فخر رازی و امام خمینی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: انگلیسی
مشاهده: 324

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PTT-6-11_008

تاریخ نمایه سازی: 15 آذر 1399

چکیده مقاله:

 مسئلۀ «إسناد حسنات و سیئات به خدا» به‌مثابه فرعی از فروع مسئلۀ جبر و اختیار، مورد اهتمام فرهنگ قرآنی است. در این میان، در برخی آیات، حسنات و سیئات از جانب خداوند قلمداد شده (نساء:78) اما در برخی دیگر، میان حسنات و سیئات تفکیک به‌وجود آمده و حسنات از جانب خدا و سیئات از جانب انسان قلمداد گردیده است که این تفاوت در إسناد، به‌مثابه چالشی مهم، همواره مورد اهتمام مفسران بوده که در این میان، فخررازی و امام خمینی با دو نگرش متفاوت به بررسی این مسئله پرداخته و با مبانی مختلف، دو دیدگاه برجسته در حل این مسئله ارائه نموده‌اند که در نوشتار حاضر به تنظیم، تقریر، مقایسه و ارزیابی این دو دیدگاه پرداخته شده است. از این رهگذر، مشخص می‌شود که فخررازی با پذیرش دیدگاه کسب، إسناد حسنات و سیئات به خدا را حقیقی دانسته، إسناد سیئات به انسان را از باب «رعایت ادب» و یا «استفهام انکاری» می‌داند؛ این درحالی است که به باور امام خمینی، «خیرات» به خدا و «شرور» به ممکنات، إسناد حقیقی دارند اما «شرور» به خدا و «خیرات» به ممکنات، إسناد مجازی. © عشریه، ر. (1399). سازگاری إسناد حسنات و سیئات به خدا و انسان در آیات 78 و 79 سورۀ نساء، دوفصل‌نامۀ پژوهش‌های تفسیر تطبیقی. 6 (11)، 186-161. Doi: 10.22091/ptt.2020.4643.1601  

نویسندگان

رحمان عشریه

دانشیار دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • اسفراینى، ملا اسماعیل؛ انوار العرفان؛ چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامى، ...
  • اسماعیلی، محمدعلی؛ شرح رساله طلب و اراده امام خمینی (پژوهشی ...
  • اشعرى، ابوالحسن؛ اللمع فی الرد على أهل الزیغ و البدع؛ تصحیح ...
  • اشعرى، ابوالحسن؛ مقالات الإسلامیین و اختلاف المصلین؛ چاپ سوم، آلمان: ویسبادن، ...
  • خیر و شر در منظر علامه طباطبایى [مقاله ژورنالی]
  • تفتازانی، سعدالدین؛ شرح المقاصد؛ مقدمه و تحقیق و تعلیق: عبدالرحمن عمیره‏، ...
  • ثعلبى نیشابورى، ابواسحاق؛ الکشف و البیان عن تفسیر القرآن‏؛ چاپ ...
  • جرجانی، میرسیدشریف؛ شرح المواقف؛ چاپ اول، قم: الشریف الرضی، 1325ق. ...
  • خمینی، روح‌الله؛ الطلب و الاراده؛ چاپ دوم، تهران: مؤسسۀ تنظیم و ...
  • خمینی، روح‌الله؛ تقریرات فلسفه‏ (تقریرات درس امام خمینی)؛ مقرر: سید عبدالغنى ...
  • خمینی، روح‌الله؛ شرح چهل حدیث؛ چاپ سی و یکم، قم: مؤسسه ...
  • خمینی، روح‌الله؛ لب الأثر فی الجبر و القدر؛ مقرر: جعفر سبحانی؛ ...
  • رازى، فخرالدین، مفاتیح الغیب؛ چاپ سوم، بیروت: دار احیاء التراث العربى،1420ق. ...
  • رازى، فخرالدین؛ الأربعین فی أصول الدین؛ چاپ اول، قاهره: بی‌نا، 1986م. ...
  • رازى، فخرالدین؛ القضاء و القدر؛ تصحیح و تعلیق: محمدمعتصم بالله، چاپ ...
  • رازى، فخرالدین؛ تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل؛ چاپ دوم، بیروت: دار ...
  • راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد؛ مفردات الفاظ القرآن الکریم؛ چاپ اول، دمشق: دارالقلم، ...
  • سبزواری، ملاهادی؛ شرح الاسماء الحسنی‏؛ تحقیق: نجفقلی حبیبی؛ تهران:‏ انتشارات دانشگاه ...
  • صدرالمتألهین، محمدبن‌ابراهیم؛ الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة؛ چاپ سوم، بیروت: ...
  • صدرالمتألهین، محمدبن‌ابراهیم؛ تفسیر القرآن الکریم؛ چاپ دوم‏، قم: بیدار، 1366ش. ...
  • صدرالمتألهین، محمدبن‌ابراهیم؛ شرح أصول الکافی؛ چاپ دوم، تهران: مؤسسه مطالعات وتحقیقات ...
  • صدوق، محمدبن‌علی؛ التوحید؛ چاپ اول، قم: موسسة النشر الاسلامی‏، 1398ق. ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ چاپ اول، بیروت: مؤسسة الاعلمی، ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ نهایة الحکمة؛ تصحیح وتعلیق: غلامرضا فیاضی؛ چاپ سوم، قم: ...
  • طبرسى، فضل‌بن‌حسن؛ مجمع البیان فى تفسیر القرآن؛ چاپ سوم، تهران: انتشارات ...
  • طوسى، محمدبن‌حسن؛ ‏التبیان فى تفسیر القرآن؛ تحقیق: احمد قصیرعاملى‏، چاپ ...
  • عبدالجبار، ابوالحسن؛ المغنی فی ابواب التوحید و العدل؛ قاهره: الدار المصریة، ...
  • عبدالجبار، ابوالحسن؛ شرح الاصول الخمسة؛ تعلیق: احمدبن‌حسین ابی هاشم؛ ‏چاپ اول، ...
  • فیاض لاهیجى؛ گوهر مراد؛ چاپ اول، تهران: نشر سایه، 1383ش. ...
  • فیض کاشانى؛ الشافی فی العقائد و الأخلاق و الأحکام؛ چاپ اول، ...
  • فیومی، احمدبن‌محمدبن‌علی؛ المصباح المنیر؛ چاپ اول، قم: دارالهجرة، 1405ق. ...
  • کریم‌زاده قراملکی، قربان‌علی؛ «مسألۀ شرّ و انتساب آن به خداوند ...
  • کلینى، محمدبن‌یعقوب؛ الکافی؛ چاپ چهارم، تهران: الطبعة الإسلامیة، 1407ق. ...
  • موسوی بجنوردی، سیدمحمد؛ «خیر و شرّ»، فصلنامه علمی پژوهشی متین، ...
  • میرداماد، محمدباقر؛ التعلیقة على أصول الکافی؛ چاپ اول، قم: خیام، 1403ق. ...
  • نمایش کامل مراجع