بهینه سازی فاکتورهای مؤثر در تولید pericyclivine و vindorosine از اندام هوایی گیاه پروانش (Catharanthus roseus) به روش سطح پاسخ (RSM)

بر اساس آخرین بررسي هاي آماري و اپيدميولوژیک در ایران، سرطان بعد از بيماري هاي قلبي- عروقي و حوادث، سومين عامل مرگ و مير به شمار مي آید . آلکالوئيدهاي وینبلاستين و وینکریستين که عمدتاً در بخش هوایي گياه پروانش توليد مي شوند، به صورت وسيعي در درمان تومورهاي انساني مورد استفاده قرار مي گيرند. در این بررسي، روش سطح پاسخ (RSM)، جهت یافتن حالت بهينه اثر متقابل فاکتورها و برآورد بهترین شرایط فر آیند با کمترین تعداد آزمایش، استفاده شد. پس از شناسایي pericyclivine و vindorosine به روش LC-MC، از طرح مرکب مرکزي (CCD) و تعداد 20 آزمایش به منظور یافتن بهينه ترین غلظت تنظيم کننده هاي رشد (اسيد ساليسيليک، بنزوآمينوپورین و بتاسيکلودکسترین) و درصد متابوليت هاي ثانویه استفاده مي گردد. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که در شرایط بهينه غلظت اسيد ساليسيليک (0/148)، بنزوآمينوپورین (0/706) و بتاسيکلودکسترین (0/116 ) ميلي مولار، ميزان pericyclivine و vindorosine به ترتيب 301/21 و 429/61 درصد نسبت به شاهد افزایش نشان مي دهد. به طور کلي روش پاسخ به سطح، کارایي خوبي جهت بهينه سازي توليد آلکالوئيدهاي کليدي گياه پوانش را نشان مي دهد.