اثرپذیری آدونیس از «المواقف» نفّری در دیدگاه‌های شاعرانه

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 228

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JALL-10-19_001

تاریخ نمایه سازی: 8 دی 1399

چکیده مقاله:

آدونیس علاوه بر اینکه شاعری پرمایه و تحول‌آفرین است، منتقد و اندیشمندی است که دیدگاه‌های او درباره شعر و شاعری همواره در نقد ادبی مورد توجه قرار گرفته است. بازتاب این نظریات شاعرانه را می‌توان در اشعار او نیز بازیافت. اثرپذیری آدونیس از متون عرفانی و صوفیانه از موضوعات مهمی است که اندیشه وی را با مکتب سوررئالیسم در دوره معاصر نیز پیوند می‌زند؛ امّا تأثیر کتاب "المواقف" تألیف محمدبن عبدالجبار نفّری بر اندیشه و نظرگاه انتقادی آدونیس در شعر، رویکرد شعری او را تا حد زیادی به نگرش‌های عرفانی نفّری نزدیک می‌کند؛ چراکه محتوای این اثر عرفانی با نگرش شاعرانه او در هم می­آمیزد. این مقاله بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی تأثیر المواقف را بر دیدگاه شاعرانه آدونیس نشان دهد. این اثرپذیری نشانه ­های مختلفی دارد؛ ازجمله تأسیس مجله‌ای به نام "المواقف" توسط آدونیس، استناد به عبارات متن "المواقف" در آثار و اقتباس تعابیر آن کتاب در اشعارش. این تحقیق با هدف آشکار ساختن ریشه­ برخی اندیشه­ ها و آرای آدونیس در کتاب المواقف نشان می­دهد که بیش از همه سه عامل زبان، مضمون و روش، اندیشه ­های آن دو را به هم پیوند می­زند: آدونیس تحت نفوذ نحوه نگرش نفّری نسبت به زبان، زبان منحصربه‌فرد خویش را می‌آفریند. در مضمون نیز، دیدگاه‌های او با در بر گرفتن عمده‌ترین درون‌مایه‌های عرفانی، یعنی وحدت‌گرایی، پویایی و معرفت با سرمنشأ عرفانی کتاب "المواقف" گره می‌خورد و عامل سوم، روش سنت‌شکنی است که از یک سو تحت تأثیر قوی "المواقف" و از سوی دیگر زیر سیطره نگاه سنت‌شکنانه مکاتب غربی، شعر را خرق پیوسته عادات زبانی و محتوایی تعریف می‌کند.

نویسندگان

آرزو ابراهیمی دینانی

دانشگاه گیلان

احمد رضی

دانشگاه گیلان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتابنامه ...
  • کتاب‌ها ...
  • 1. آدونیس. (الف ۱۹۸۸). الاعمال الشعریۀ الکاملۀ. بیروت: دارالعودۀ. چاپ پنجم. ...
  • 2. ـــــــ. (۱۹۹۶). الاعمال‌الشعریۀ‌الکاملۀ-اغانی مهیار‌الدمشقی و قصاید أخری.3 ج. دمشق و ...
  • 3. ـــــــ. (ب 1988). التحولات و الهجرۀ فی اقالیم النهار و ...
  • 4. ـــــــ. (۲۰۰۱). الثابت و المتحول. جلد اول. بیروت: دار الساقی. ...
  • 5. ـــــــ. (الف ۱۹۷۱). اوراق فی الریح. بیروت: دارالعودۀ. ...
  • 6. ـــــــ. (۱۳۷۶). پیش‌درآمدی بر شعر عربی. ترجمه کاظم برگ‌نیسی. تهران: ...
  • 7. ـــــــ. (۱۳۷۷). ترانه‌های مهیار دمشقی. ترجمه کاظم برگ‌نیسی. تهران: کارنامه. ...
  • 8. ـــــــ. (الف ۱۳۸۵). تصوف و سوررئالیسم. ترجمه حبیب الله عباسی. ...
  • 9. ـــــــ. (1343). دیوان الشعر العربی. بیروت: المکتبۀ العصریه. ...
  • 10. ــــــ. (ب ۱۳۸۵). لمس کردن روشنایی. ترجمه حمید کریم‌خانی. تهران: ...
  • 11. ــــــ. (۱۹۷۸). زمن الشعر. چاپ دوم. بیروت: دارالعودۀ. ...
  • 12. ــــــ. (۱۹۸۵). سیاسۀ الشعر. بیروت: دار الآداب. ...
  • 13. ــــــ. (۱۳۸۲). عرفان شرق و عرفان غرب. ترجمه رضا ...
  • 14. ــــــ. (بی‌تا). فاتحۀ لنهایات القرن. بیروت: دار النهار. ...
  • 15. ــــــ. (۱۳۸۷). کارنامه باد. ترجمه عبدالرضا رضایی‌نیا. تهران: مرکز. ...
  • 16. ــــــ. (۱۹۸۹). کلام البدایات. بیروت: دارالآداب. ...
  • 17. ــــــ. (۱۳۸۸). متن قرآنی و آفاق نگارش. ترجمه حبیب ...
  • 18. ــــــ. (ج 1988). المسرح و المرایا. بیروت: منشورات دارالآداب. ...
  • 19. آل‍ن، گ‍راه‍ام. (1380). ب‍ی‍ن‍ام‍ت‍ن‍ی‍ت. ت‍رج‍م‍ه‌ پ‍ی‍ام‌ ی‍زدانجو. تهران: مرکز. ...
  • 20. امین‌پور، قیصر. (1383). سنت و نوآوری در شعر معاصر. ...
  • 21. بقلی، روزبهان. (1360). شرح شطحیات. تصحیح هانری کربن. تهران: ...
  • 22. جرجانی، علی‌بن‌محمد. (1987). التعریفات. تحقیق و تعلیق: عبدالرحمن عمیرة. ...
  • 23. زرین‌کوب، عبدالحسین. (1381). شعله طور. چاپ پنجم. تهران: سخن. ...
  • 24. سجادی، سیدجعفر. (1362). فرهنگ لغات، اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. ...
  • 25. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (۱3۵۹). شعر معاصر عرب. تهران: توس. ...
  • 26. ضاوی، احمد عرفات. (۱۳۸۴). کارکرد سنت در شعر معاصر ...
  • 27. عباس، احسان. (۱۹۹۲). اتجاهات الشعر العربی المعاصر. چاپ دوم. ...
  • 28. عرب، عباس. (۱۳۸۳). آدونیس در عرصه شعر و نقد ...
  • 29. علّاق، فاتح. (۱۳۸۸). مفهوم شعر. ترجمه سید حسین سیدی. ...
  • 30. نفّری، محمدبن‌ عبدالله. (۱۳۹۰). المواقف و المخاطبات. ترجمه محمودرضا ...
  • 31. النفّری، محمد بن عبدالجبار. (۱۹97). المواقف و المخاطبات. تحقیق ...
  • 32. نویا، پل. (۱۳۷۳). تفسیر قرآنی و زبان عرفانی. ترجمه ...
  • 33. نیکلسون، رینولد. (۱۳۷۲). عرفان عارفان مسلمان. ترجمه اسدالله آزاد. ...
  • مقالات ...
  • 1. آدونیس. (ب ۱۹۷۱). مجله "المواقف". ش ۷-۸. بیروت. ...
  • 2. سن مرتین، ژاک. (۱۳۷۲). «شعر تجربه‌ای روحانی». ترجمه رضا صفریان. ...
  • 3. عامری، رضا. (۱۳۸۶). «آدونیس از عرفان شرق تا حاشیه‌های پست ...
  • 4. ملایری، یدالله. (۱۳۸۷). «نگاهی به شعر سپید سوریه (با تکیه ...
  • نمایش کامل مراجع