بررسی اثربخشی نقشه های مفهومی در آموزش شیمی

نقشه های مفهومی ابزار بسیار قدرتمندی برای یاددهی ـ یادگیری و ارزشیابی مفاهیم، به ویژه موضوع های متنوع علمی نظیر علوم تجربی محسوب می شوند و از دستاوردهای ان می توان به افزایش عمق یادگیری، دست یابی به سطوح بالاتر شناختی و تفکر انتزاعی اشاره کرد. دو شیوه اصلی استفاده از نقشه های مفهومی، ساخت نقشه توسط فراگیران و نمایش یا ارائه نقشه های از قبل آماده شده توسط مدرس (در جریان آموزش،ارزشیابی و برنامه ریزی آموزشی) می باشد. نقشه های مفهومی را می توان با استفاده از قلم و کاغذ یااز طریق نرم افزارهای پیشرفته رایانه ای رسم نمود. ترغیب دانش اموزان به رسم نقشه های مفهومی به درگیر شدن ذهن آن ها با مفاهیم و ارتباط منطقی موجود بین آن ها می انجامد و این امر در فرایند یاددهی ـ یادگیری اولین بار توسط ژوزف دی نواک در اوایل دهه 179 آغاز شد. رویکرد نقشه مفهمی که بر پایه ساخت گرایی و با الهام از نظریه یادگیری معنادارآزوبل بنا نهاده شده، با برقراری ارتباط های منطقی بین مفاهیم موجود در ذهن فراگیر ضمن ایجاد شرایط یک آموزش فعال، زمینه را برای دستیابی فراگیران به یک یادگیری معنادار فراهم می کند. در پژوهش حاضر مطالبی درباره نقشه های مفهومی، انواع نقشه ها و اصول ترسیم نقشه های مفهومی و تاثیر نقشه های مفهومی بر آموزش شیمی و نکاتی درباره چگونگی ترسیم آن با استفاده از نرم افزارهای رایانه ای ارائه می گردد.