راهکارهای ارتقاء سلامت روان از منظر قرآن

سابقه و هدف: در طول سال­های اخیر، سلامت روان به­عنوان یکی از مهم­ترین مباحث حوزه سلامت مطرح و رو به افزایش است. با این وجود از دیرباز همواره مکاتب الهی به معیارهای رشد و سلامت انسان توجه داشته‌­اند. در همین راستا قرآن عصاره مکتب وحی، به هر دو بعد جسمی و معنوی او توجه ویژه داشته و راهکارهایی را درسطح شناختی، عاطفی و رفتاری ارائه نموده است. بر همین اساس پژوهشگر هدف خود را بررسی راهکارهای قرآنی برای رشد و ارتقاء سلامت روان قرار داد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به مرور آیاتی پیرامون راهکارهای رشد سلامت روان پرداخته شده است. سپس در مواردی از روایات و برخی دستاوردهای علم روانشناسی نیز جهت تکمیل مباحث استفاده شد. یافته‌ها: با توجه به آیات قرآن، عواملی چون ایمان به مبدا و معاد (با آثار شناختی و رفتاری آن)، میانه‌­روی، تعقل و اندیشه‌­ورزی، خودشناسی، محبت الهی، حضور موثر در جامعه و همدلی و ... در رشد سلامت روان موثرند. همچنین در این پژوهش به معاد بیشتر از جنبه تکاملی آن توجه شده است. نتیجه‌گیری: قرآن کریم که خود را هدایتگر انسان به سوی رستگاری معرفی می‌­نماید، انسان را دارای دو بُعد مادی و معنوی می­‌داند و از آنجا که سلامت روان، بیانگر نوعی تعادل روانی است، تمامی جنبه‌­های وجودی انسان و هماهنگی میان نیازهای او را در بر دارد. بنابراین می‌­توان گفت؛ قرآن، فردی را سالم می­‌داند که بین نیازهای جسمی، روانی و معنوی تعادل ایجاد کند و در نهایت رضایت او را در نظر گیرد. مطالعه حاضر نشان داده در نگاه قرآن، مقربان از بالاترین مراتب سلامت روانی و معنوی برخوردارند و پیشنهاد می­‌شود مراکز علمی و پژوهشی، زمینه­‌های انس بیشتر با قرآن را فراهم نمایند.