تحلیل ویژگی‌های مضمونی، بصری و ساختاری در محراب‌های زرین‌فام دورۀ ایلخانی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 268

فایل این مقاله در 42 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHC-50-1_001

تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1399

چکیده مقاله:

در سراسر تاریخچۀ سفالگری و از میان تمام شیوه‌های تزئین سفال، لعاب زرین‌فام به سبب درخشش و انعکاس طلاگونه‌اش همواره مورد توجه و تحسین همگان بوده‌است. کاشی‌های طلایی یا کاشی‌های زرین‌فام با آغاز قرن 7ق به تزیین محراب‌ها راه پیدا کردند. این شاهکارهای به جای مانده ‌از اعصار خوارزمشاهی، مغول، ایلخانی و حتی تیموری، نشان دهندۀ اوج به کارگیری تکنیک‌های تزئینی برای ساخت محراب‌ها هستند؛ لیکن از میان نمونه‌های برجای مانده در دوره‌های تاریخی مختلف، محراب‌های زرین‌فام دورۀ ایلخانی از کثرت و تنوع بیشتری برخوردارند. از همین رو، این پژوهش می‌کوشد با رویکردی زیباشناسانه، به مطالعۀ اجزای کالبدی و کاربرد عناصر بصری در محراب‌های زرین‌فام دورۀ ایلخانی بپردازد. پرسش مقالۀ حاضر این است که در اجزای کالبدی محراب‌های زرین‌فام دورۀ ایلخانی چه ویژگی‌هایی وجود دارد؟ برای دستیابی به پاسخ، در گام نخست تلاش شده تمامی محراب‌های زرین‌فام موجود از دورۀ ایلخانی شناسایی شود. سپس به منظور کشف کیفیت اجزای کالبدی آثار، ویژگی‌های مضمونی، بصری و ساختاری محراب‌های زرین‌فام این دورۀ تاریخی تحلیل و بررسی می‌شود. نتایج کلی تحقیق بر این نکته تاکید دارند که محراب‌های زرین‌فام دورۀ ایلخانی از کیفیتی مطلوب در اجزای کالبدی آثار برخوردارند، لیکن این کیفیت در ادوار پایانی دورۀ ایلخانی دچار افت شدیدی شده و بسیاری از ویژگی‌های مثبت و درخشان این آثار رنگ باخته است.

نویسندگان

محمد زهدی

دانشگاه نیشابور

فرزانه فرخ فر

دانشگاه نیشابور

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • پوپ، آرتور اپهام، سیری در هنر ایران، علمی و فرهنگی، ...
  • توحیدی، فائق، فن و هنر سفالگری، سمت، تهران، 1394ش. ...
  • جلالی، میثم، (1392)، «کاشی‌های زرین‌فام حرم امام رضا علیه‌السلام سندی ...
  • خسرو بیگی، هوشنگ و یزدان فرخی، تاریخ ایران در دورۀ ...
  • سجادی، علی، سیر تحول محراب در معماری اسلامی از آغاز ...
  • سلیمی، مینو، «هنر کاشی و محراب»، در کتاب ماه هنر، ...
  • شایسته‌فر، مهناز، «نقش‌مایه‌های تزئینی سفالینه‌های دورۀ ایلخانان موزۀ ایران باستان»، ...
  • صدری، مهدی، «خاندان ابی طاهر کاشانی: آفرینندگان محراب‌های زرفام»، در ...
  • طهوری، نیر، «جستجوی مفاهیم نمادین کاشی زرین‌فام»، در فرهنگستان هنر، ...
  • طهوری، نیر، «کاشی‌های زرین‌فام دورۀ ایلخانان مغول»، در کتاب ماه ...
  • فغفوری، رباب و بلخاری قهی، حسن، «تجلی حکمت اسلامی در ...
  • کفیلی، حشمت، «محراب‌های زرین‌فام حرم مطهر در موزۀ مرکزی آستان ...
  • محمد زادۀ میانجی، مهناز، بررسی سیر تحول سفال زرین‌فام در ...
  • معتقدی، کیانوش، «شکوه کاشی زرین‌فام در محراب‌های حرم مطهر رضوی»، ...
  • معتقدی، کیانوش، خاندان ابی‌طاهر کاشانی، پیکره، تهران، 1393ش. ...
  • نیکخواه، هانیه و علی شیخ‌مهدی، «رهیافتی به سیاستهای فرهنگی ایل‌خانان ...
  • نیکخواه، هانیه، «نگاهی بر سفال زرین‌فام ایرانی»، در کتاب ماه ...
  • واتسون، آلیور، سفال زرین‌فام ایرانی، سروش، تهران، 1390ش. ...
  • منابع الکترونیکی ...
  • مجموعۀ خصوصی دوریس دوک، در ایالت هاوایی آمریکا ...
  • www.dorisdukecollections.org ...
  • موزۀ اسلامی‌شانگری ...
  • Shangri la, Museum of Islamic Art, Culture & Design, Hawaii ...
  • موزۀ ویکتوریا و آلبرت لندن ...
  • Victoria and Albert Museum, Islamic Arts, London (September 2018), Available ...
  • موزۀ «والترز»، بالتیمور آمریکا ...
  • Walters Art Museum, Islamic Arts Collections Baltimore, (September 2018), Available ...
  • موزۀ ملی ایران www.nmi.ichto.ir ...
  • مجموعۀ خصوصی هنرهای اسلامی دیوید در شهر کپنهاگ دانمارک ...
  • The David Collection, The collections of Islamic Art, Copenhagen, Denmark, ...
  • موزۀ لاکما، لس آنجلس ...
  • The Los Angeles County Museum of Art (LACMA) collections encompass ...
  • موزۀ گلبنکیان http://gulbenkian.pt ...
  • موزۀ لوور، پاریس www.Louvre.fr ...
  • موزۀ متروپولیتن، نیویورک ...
  • Metropolitan Museum of Art, New York (September 2018), Available at ...
  • https://www.metmuseum.org/art/collection/search#!?q=Mihrab%20Islamic%20Art ...
  • نمایش کامل مراجع