ماهیت تعزیری ثلث مازاد بر دیه نفس و آثار آن در قانون تغلیظ دیه

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 229

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQH-52-2_006

تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1399

چکیده مقاله:

شرع مقدس اسلام به منظور صیانت از امنیت اجتماعی و اقتصادی و حفظ حرمت محل‌های امن و مقدس، برخی از زمان‌ها (ماه‌های ذی‌القعده، ذی‌الحجه، محرم و رجب) و مکان‌ها (حرم مکه و سایر مشاهد مشرفه با اختلاف در اقوال) را احترام و تقدسی خاص بخشیده و مجازات مرتکبان جنایت در این پهنه‌ها را افزون بر مجازات مقدر شرعی، تشدید یا تغلیظ می‌کند. اگر جرم انجام شده قتل باشد، مجازات آن بنابر روایتی صحیح از امام صادق (ع) «دیه کامل و ثلث» است. در طول تاریخ فقه اسلام، مستحق دریافت ثلث مازاد، همان مستحق دریافت اصل دیه دانسته شده است و این حکم بیانگر آن است که فقها برای این مقدار زاید، ماهیتی غیر از دیه قائل نبوده‌اند. اما فرضیه این مقاله آن است که ثلث مازاد بر دیه ماهیت «تعزیری» دارد. در سامان یافتن تحقیق حاضر از تحلیل نصوص و روش اجتهادی به ویژه تنقیح مناط و الغای خصوصیت استفاده شده است. اثبات این فرضیه آثار متعددی را در پی دارد که مهم‌ترین آن‌ها استحقاق دولت اسلامی بر دریافت ثلث مازاد بر دیه نفس به عنوان یکی از منابع مالی حکومت است. تغییر مواد مرتبط قانون مجازات اسلامی از دیگر آثار مورد انتظار این نظریه است.  

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محسن ملک افضلی اردکانی

جامعه المصطفی العالمیه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ادریس، محمد بن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، ...
  • ابن بابویه، محمّد بن علی، من لا یحضره الفقیه، بیروت، ...
  • ابن براج، عبد العزیز، المهذب (لابن البراج)، قم، دفتر انتشارات ...
  • اردبیلی، عبد الکریم موسوی، فقه الحدود و التعزیرات، قم، مؤسسة ...
  • تبریزی، جواد بن علی، أسس الحدود و التعزیرات، قم، دفتر ...
  • جمعی از نویسندگان، فرهنگ‌نامه اصول فقه، قم، پژوهشگاه علوم و ...
  • حائری، ابوعلی، منتهی المقال فی معرفة الرجال، قم، موسسة آل ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل ...
  • حلی، مقداد بن عبد الله سیوری، کنز العرفان فی فقه ...
  • خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، تهران، منشورات مکتبه الاعتماد، چهارم، ...
  • خوئی، ابوالقاسم، مبانی تکمله المنهاج، تهران، مؤسسه احیاء آثار الامام ...
  • خوئی، ابوالقاسم ، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، ...
  • راوندی، سعید بن عبدالله، فقه القرآن، قم، انتشارات کتابخانه آیة ...
  • روحانی قمّی، صادق حسینی، فقه الصادق علیه السلام، قم، دار ...
  • سبزواری، عبد الأعلی، مهذّب الأحکام (للسبزواری)، مؤسسه المنار - دفتر ...
  • شهید اول، محمد بن مکی، غایة المراد فی شرح نکت ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی ، مسالک الأفهام إلی ...
  • صاحب جواهر، محمد حسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح ...
  • صیمری، مفلح بن حسن (حسین)، غایة المرام فی شرح شرائع ...
  • طباطبائی کربلایی، علی بن محمدعلی، ریاض المسائل (ط- الحدیثة)، قم، ...
  • طباطبائی کربلایی، علی بن محمدعلی ، ریاض المسائل (ط- القدیمة)، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ...
  • طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی، اول، ...
  • طوسی، محمد بن حسن ، النهایة، بیروت، دار الکتب العربی، ...
  • طوسی، محمد بن حسن ، تهذیب الاحکام، لبنان، بیروت، دارالاضواء، ...
  • طوسی، محمد بن علی بن حمزه، الوسیلة إلی نیل الفضیلة، ...
  • عاملی، جواد بن محمد حسینی، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد ...
  • علامه حلّی، حسن بن یوسف، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب ...
  • علامه حلّی، حسن بن یوسف ، تحریر الأحکام الشرعیة علی ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، تهران، مکتبة العلمیة الاسلامیة، ...
  • فاضل لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله/ کتاب ...
  • فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله، کنز العرفان فی فقه القرآن، ...
  • فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام و الإبهام عن ...
  • قانون مجازات اسلامی مصوب 1392. ...
  • قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم، دار الکتاب، سوم، ...
  • کاظمی، فاضل، جواد بن سعد اسدی، مسالک الأفهام إلی آیات ...
  • کشی، محمد بن عمرو، اختیار معرفة الرجال (رجال کشی)، مشهد، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چهارم، ...
  • گلپایگانی، محمد رضا، الدر المنضود فی أحکام الحدود، قم، دار ...
  • مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحار الأنوار، بیروت، مؤسسة ...
  • محقق حلّی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال ...
  • محقق حلّی، جعفر بن حسن ، نکت النهایة، قم، دفتر ...
  • مفید، محمّد بن محمد، المقنعة، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ ...
  • نمایش کامل مراجع