کاوشی در «تعدد اعتباری (معنوی) جرم» در فقه امامیه و حقوق ایران

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 312

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQH-51-4_008

تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1399

چکیده مقاله:

«تعدد اعتباری یا معنوی جرم» یکی از جهات عمومی  تشدید مجازات و در اصطلاح، شمول چند وصف جزایی بر فعل واحد است. این مسئله از اهمیت ویژه‌ای در حقوق جزا برخوردار است؛ چرا که تعیین مجازاتی متناسب با بزه انجام شده باعث رعایت اصول انسانی و اسلامی چون: عدالت کیفری و تناسب بین جرم و مجازات است و در پی آن سلامت روانی جامعه تأمین می‌گردد. قانون‌گذار ایران همچون برخی دانشیان حقوق، نظریه تعدد معنوی را پذیرفته، در برخی موارد، قائل به جمع مجازات‌ها و در مواردی دیگر، به تداخل مجازات‌ها شده است. به نظر می‌رسد با توجه به سخنان فقهای امامیه، هنگامی که در تعدد معنوی جنایتی بر عضو و نفس یا عضو و منفعت وارد شود، مجازات‌ها تداخل نموده و دیه بیشتر تعیّن پیدا می‌کند و در صورت تداخل قصاص نفس با دیگر أعضا یا منافع به دلالت فحوا فقط قصاص نفس جاری می‌شود. اما در مواردی مثل جنایت موجب دیه دو عضو یا دو نفس و نظیر آن با توجه به نبود نص و عدم امکان تعمیم نصوص موجود به غیر از موارد مذکور و نیز اصل عدم تداخل، تعیین چند مجازات، امری موجه است. حاصل اینکه اصل عدالت کیفری که مستفاد از عقل و شرع است در پاره‌ای از مواد قانونی مدنظر در این نوشتار، رعایت نشده و قانون مجازات اسلامی نیازمند اصلاح است.

نویسندگان

میرزامحمد واعظی

دانشگاه فردوسی مشهد

عباسعلی سلطانی

دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آل عصفور، حسین بن محمد، عیون الحدائق الناظرة فی تتمة ...
  • ابن إدریس، محمد بن أحمد، السرائر، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ...
  • إبن بابویه، محمد بن علی، المقنع، قم، مؤسسه امام مهدی ...
  • إبن بابویه، محمد بن علی ، من لا یحضره الفقیه، ...
  • ابن حمزه، محمد بن علی، الوسیلة الی نیل الفضیله، قم، ...
  • ابن فهد حلّى، احمد بن محمد، المهذب البارع، قم، جامعة ...
  • ابوالصلاح حلبی، تقی الدین بن نجم، الکافی فی الفقه، اصفهان، ...
  • اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ...
  • اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، تهران، نشر میزان، چاپ دوم، ...
  • إلهام، غلامحسین، مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم، نشر بشری، ...
  • بروجردی، حسین، جامع أحادیث الشیعة، تهران، انتشارات فرهنگ سبز، 1386. ...
  • پاسخ و سؤالات از کمیسیون استفتاآت و مشاورین حقوقی شورای‌عالی ...
  • پیمانی، ضیاءالدین، بررسی تاریخی و تطبیقی تعدد جرم، قم، معاونت ...
  • تبریزی، جواد، صراط النجاة، دفتر نشر برگزیده، 1416 ق. ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعة، قم، مؤسسه آل ...
  • خاوری و همکاران (زیر نظر آیة الله زنجانی)، واژه‌نامه تفصیلی ...
  • خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، قم، دار الکتب العلمیة، 1409 ...
  • خوئی، ابوالقاسم، مبانی تکملة المنهاج، قم، نشر لطفی، 1407 ق. ...
  • دائرة المعارف فقه اسلامی (زیر نظر آیة الله شاهرودی)، فرهنگ ...
  • سلاّر دیلمى، حمزه بن عبدالعزیز، المراسم العلویة فی الاحکام النبویة، ...
  • سمیعی، حسن، حقوق جزا، تهران، چاپخانه شرکت مطبوعات، چاپ چهارم، ...
  • شهری، غلامرضا، نظریات اداره حقوقی قوه قضائیه در زمینه مسائل ...
  • شهید اول، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة، قم، دار الفکر، ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، شرح اللمعة، با تحقیق ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی ، مسالک الافهام الی ...
  • صاحب جواهر، محمد حسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح ...
  • صانعی، پرویز، حقوق جزای عمومی، تهران، گنج دانش، چاپ دوم، ...
  • طباطبائی کربلایی، علی بن محمدعلی، ریاض المسائل، قم، مؤسسه آل ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، ...
  • طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1417 ...
  • طوسی، محمد بن حسن ، المبسوط فی الفقه، مکتب مرتضوی، ...
  • طوسی، محمد بن حسن ، النهایة فی مجرد الفقه و ...
  • طوسی، محمد بن حسن ، تهذیب الاحکام، با تحقیق خرسان، ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، إرشاد الاذهان الی احکام الایمان، ...
  • علی‌آبادی، عبدالحسین، حقوق جنائی، تهران، انتشارات فردوسی، چاپ اول، 1368. ...
  • فاضل آبی، حسن بن ابی‌طالب، کشف الرموز فی شرح المختصر ...
  • فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام، قم، نشر مکتب ...
  • ف‍خ‍رال‍م‍ح‍ق‍ق‍ی‍ن‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ن‌، ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد، ...
  • قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری 15/ ...
  • قانون راجع به مجازات اسلامی 21/ 7/ 1361. ...
  • قانون مجازات اسلامی 1392. ...
  • قانون مجازات اسلامی 8/ 5/ 1370. ...
  • قانون مجازات عمومی 1352. ...
  • قانون مجازات عمومی مصوب 1304 و اصلاحات بعدی. ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، با تحقیق غفاری، تهران، دار ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن، المختصر النافع فی الفقه الامامیه، ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن ، شرایع الاسلام فی مسائل ...
  • مفید، محمد بن محمد، المقنعة، قم، جامعه مدرسین، 1410 ق. ...
  • موسوی خوانساری، احمد، جامع المدارک، تهران، نشر مکتب صدوق، 1355 ...
  • میرمحمد صادقی، حسین، جرائم علیه اموال و مالکیت، تهران، نشر ...
  • نوربها، رضا، زمینه حقوق جزای عمومی، تهران، کانون وکلای دادگستری، ...
  • واعظی، محمد، «تأملی در تکرار جرم ...»، مجله مطالعات اسلامی، ...
  • نمایش کامل مراجع