تحلیل ماهیت و آثار ضمان اعیان در فقه و حقوق ایران

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 522

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQH-49-3_002

تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1399

چکیده مقاله:

قانون مدنی به‌تبع فقه، عقد ضمان را ناقل ذمه دانسته و موضوع ضمان را به اموال کلی یا دیون محدود کرده است. هر چند نتیجه این تعریف نادرستی ضمان از اعیان خارجی است اما همین قانون در ماده 679 به این نتیجه پایبند نمانده و همداستان با اغلب فقیهان، حکم به درستی ضمان عهده که خود قسمی از ضمان اعیان مضمونه است، داده است. بسیاری از فقیهان معاصر با استفاده از نهاد «عهده» که بر خلاف «ذمه» ظرف اموال خارجی است، ضمان اعیان را عقدی مستقل از ضمان دیون قلمداد کرده و با استناد به عمومات، حکم به صحت ضمان اعیان اعم از مضمونه و غیر مضمونه و نیز درستی بیمه مالی که در تصرف مالک آن است، کرده‌اند. بر پایه این تحلیل، نتیجه اعتبار نمودن عین خارجی بر عهده این است که ضامن، نخست ملزم به ردّ عین و در فرض تلف، ضامن ردّ بدل به مالک می‌گردد. با توجه به عمومات قانونی هم‌چون ماده 10 قانون مدنی، حکم به درستی اعیان مضمونه در حقوق موضوعه نیز با مانع خاصی روبرو نیست.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محمدمهدی الشریف

دانشگاه اصفهان

رضا قاسمی

دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اردبیلی، عبدالکریم، فقه الشرکة و کتاب التامین، قم: منشورات مکتبه ...
  • بجنوردی، حسن، القواعد الفقهیه، قم: نشر الهادی، 1419 ق. ...
  • بحر العلوم، محمد بن محمد تقی، بلغة الفقیه، تهران: منشورات ...
  • بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی أحکام العتره الطاهرة، ...
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر، عقد ضمان، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های ...
  • حکیم، محسن، مستمسک العروه الوثقی، قم: مؤسسه دار التفسیر، 1416 ...
  • حلّی، حسین، بحوث فقهیه، قم: مؤسسه المنار، 1415 ق. ...
  • خرازی، محسن، التأمین، مجله فقه أهل البیت علیهم السلام (بالعربیه)، ...
  • خویی، ابو القاسم، منهاج الصالحین، قم: نشرالمدینه العلم، 1410 ق. ...
  • روحانی، صادق، فقه الصادق علیه السلام، قم: دار الکتاب، مدرسه ...
  • سبزواری، عبد الأعلی، مهذّب الأحکام، قم: موسسه المنار، 1413 ق. ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح ...
  • صاحب جواهر، محمد حسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح ...
  • صدر، محمد باقر، البنک اللاربوی، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، 1401 ق. ...
  • صدر، محمد، ما وراء الفقه، بیروت: دار الأضواء للطباعه و ...
  • عاملی غروی، جواد بن محمد، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد ...
  • علامه حلّی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء (ط - الحدیثه)، ...
  • کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی؛ عقود اذنی وثیقه‌های دین، تهران: شرکت ...
  • کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران: بنیاد ...
  • گلپایگانی، محمد رضا، هدایة العباد، قم: دار القرآن الکریم، 1413 ...
  • محقق حلّی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال ...
  • محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ...
  • یزدی، محمد کاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی (المحشّی)، قم: دفترانتشارات ...
  • یزدی، محمد کاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی، بیروت: مؤسسه الأعلمی ...
  • یزدی، محمد کاظم بن عبدالعظیم، حاشیة المکاسب، قم: مؤسسه اسماعیلیان، ...
  • نمایش کامل مراجع