نقد و تحلیل ادله انسداد و انفتاح باب اجتهاد

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 442

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQH-49-3_003

تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1399

چکیده مقاله:

مسئله انفتاح یا انسداد باب اجتهاد نزد اهل سنت از پرسش های دیرین و پردامنه ای بوده که در گذر تاریخ جریان داشته و هریک از دو فرضیه انفتاح و انسداد طرفداران خاص خویش را یافته است و هرکدام در اثبات دعوی خود ادله ای به میان آورده اند. گروهی از فقیهان متقدم و متأخر اهل سنت به انسداد گرویده و بیشترین معاصران نیز این دیدگاه را پذیرفته و به سد باب اجتهاد به ویژه اجتهاد مطلق مستقل معتقد شده اند. در برابر، این نظریه مقبول عده ای از فقهای متقدم و متأخر قرار نگرفته و آنان به جواز و حتی وجوب اجتهاد بر واجدان شرایط نظر داده اند و در این میان بیشترین تلاش ها برای اثبات انفتاح از سوی متأخران صورت گرفته است. مقاله حاضر به واکاوی سیر آرا و اندیشه ها در این زمینه پرداخته و از رهگذر مطالعه تطبیقی و با نقد، تحلیل و وارسی به این نتیجه راه گشوده است که از میان نظریه های پیش گفته آنچه منطقی تر و درست تر می نماید انفتاح باب اجتهاد است.

نویسندگان

عبدالسلام امامی

دانشگاه فردوسی مشهد

حسین صابری

دانشگاه فردوسی مشهد

سید محمدتقی قبولی درافشان

دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن الشیخ، محمد امین ولد محمدسالم، الاجتهاد بین مسوغات الانقطاع ...
  • ابن حجرعسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، بیروت، دارالکتب العلمیة، ...
  • ابن حجرعسقلانی، احمد بن علی، فتح الباری شرح صحیح البخاری، ...
  • ابن حزم، علی بن احمد، الاِحکام فی اصول الاحکام، قاهره، ...
  • ابن حنبل، احمد بن محمد، مسند احمد، بیروت، المکتب الاسلامی، ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، مقدمة ابن خلدون، بیروت، داراحیاء ...
  • ابن عابدین، محمد امین، رد المختار علی ‌الدر المختار، مصر، ...
  • ابن عبدالشکور، محب‌الله، مسلم‌ الثبوت، بولاق، مطبعة الامیریة، بی‌تا. ...
  • ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغة، تحقیق عبدالسلام ...
  • ابن فوطی، عبدالرزاق بن احمد، الحوادث الجامعة والتجارب النافعة فی ...
  • ابن قیم جوزیه، محمد بن ابوبکر، اعلام الموقعین عن رب ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن کثیر، البدایة والنهایة، بیروت، داراحیاء التراث ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دارصادر، 2003 ...
  • ابن‌امیر پادشاه، محمد امین بن محمود، تیسیر التحریر، قاهره، مطبعة ...
  • ابن‌امیرحاج، محمد بن محمد، التقریر و التحبیر، تحقیق مکتب البحوث ...
  • ابن‌بدران، عبدالقادر، المدخل الی مذهب الامام احمد بن‌حنبل، بیروت، مؤسسة ...
  • ابن‌جزی، محمد بن‌احمد، تقریب الوصول الی ‌علم الاصول، جده، مکتبة ...
  • ابن‌حاجب، عثمان بن عمر، مختصر المنتهی، مصر، فجالة، بی‌تا. ...
  • ابن‌حسین، محمدعلی ‌بن‌ حسین، تهذیب الفروق والقواعد السنیة فی‌الاسرار الفقهیة، ...
  • ابن‌حمدان، احمد نمری، صفة الفتوی والمفتی والمستفتی، بیروت، المکتب الاسلامی، ...
  • ابن‌رشد، محمد بن ‌احمد، بدایة المجتهد و نهایة المقتصد، قاهره، ...
  • ابن‌همام، محمد بن عبدالواحد، التحریر فی اصول الفقه، قاهره، مطبعة ...
  • ابوزهره، محمد، اصول الفقه، قاهره، دار الفکر العربی، بی‌تا. ...
  • ابوزهره، محمد، موسوعة الفقه الاسلامی، جمعیة الدراسات الاسلامیة، با اشراف ...
  • اسنوی، جمال‌الدین عبدالرحیم، نهایة السؤل شرح منهاج الوصول فی علم ...
  • آقابزرگ تهرانی، محمد حسن، تاریخ حصر اجتهاد، خوانسار، مدرسة الامام ...
  • امامی، عبدالسلام و حسین ناصری مقدم، «تغییر فتوا و زمینه‌های ...
  • الآمدی، علی‌بن محمد، الاحکام فی اصول الاحکام، بیروت، دارالکتب العلمیة، ...
  • امیدی، جلیل، «فقه اسلامی از اجتهاد آزاد تا اجتهاد فی ...
  • انصاری، عبدالعلی، فواتح الرحموت علی سلم الثبوت، بولاق، چاپ الامیریة، ...
  • ایوبی، محمد هشام، الاجتهاد و مقتضیات العصر، عمان، دارالفکر، 1987 ...
  • باجی، سلیمان بن‌خلف، إحکام الفصول فی‌ احکام الاصول، تحقیق عبدالمجید ...
  • بادپا، عبیدالله، «فقه افتراضی وفقه الواقع»، اجتهاد در دوره معاصر، ...
  • باشنفر، سعید بن‌عبدالقادر، النظر فیما علق الشافعی القول به علی ...
  • البانی، محمد سعید، عمدة التحقیق فی التقلید والتلفیق، بیروت، المکتب ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، استانبول، عامریة، 1413 ق. ...
  • بیهقی، احمد بن‌ حسین، معرفة السنن و الآثار، بیروت، دارالکتب ...
  • تاغلابت، حوریة، الفقه الاسلامی بین الاصالة والتجدید، الجزائر، جامعة الحاج ...
  • ترکی، عبدالله، اصول مذهب الامام احمد بن حنبل، بیروت، موسسة ...
  • توانا، محمد موسی، الاجتهاد و مدی حاجتنا الیه فی هذا ...
  • جوینی، عبدالملک بن یوسف، البرهان فی اصول الفقه، منصوره، دارالوفاء، ...
  • حاکم نیشابوری، محمد بن‌عبدالله، المستدرک علی‌ الصحیحین، حیدرآباد، 1344 ق. ...
  • حجوی، محمدبن‌حسن ثعالبی فاسی، الفکر السامی فی تاریخ الفقه الاسلامی، ...
  • حکیم، محمدتقی، الاصول العامة للفقه المقارن، تهران، موسسة آل البیت، ...
  • خضری بک، محمد، اصول الفقه الاسلامی، تحقیق خیری سعید، قاهره، ...
  • خضری بک، محمد، تاریخ التشریع الاسلامی، بیروت، دارالفکر، 1967 م. ...
  • خطیب، عبدالکریم، سد باب الاجتهاد و ماترتب علیه، بیروت، موسسة ...
  • خلاف، عبدالوهاب، خلاصة تاریخ التشریع الاسلامی، دار الکویتیة، 1388 ق. ...
  • خلاف، عبدالوهاب، علم اصول ‌الفقه، کویت، دارالعلم، 1392 ق/1972 م. ...
  • خمینی، روح‌الله، تحریر الوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، بی‌تا. ...
  • دسوقی، محمد، الاجتهاد والتقلید فی الشریعة الاسلامیة، دوحه، دارالثقافة، 1987 ...
  • دهلوی، احمد بن عبدالرحیم، الانصاف فی بیان اسباب الاختلاف، تحقیق ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، دمشق، دارالقلم، ...
  • رضا، محمد رشید، تفسیر المنار، قاهره، مکتبة القاهرة، 1373 ق. ...
  • زحیلی، وهبة مصطفی و عطیه جمال الدین، تجدید الفقه الاسلامی، ...
  • زحیلی، وهبة مصطفی، «الاجتهاد فی الشریعة الاسلامیة»، مقاله همایش فقه ...
  • زحیلی، وهبة مصطفی، اصول الفقه الاسلامی، دمشق، دارالفکر، 1406 ق/1986 ...
  • زرقاء، مصطفی احمد، «الاجتهاد و دور الفقه فی حل المشکلات»، ...
  • زرقاء، مصطفی احمد، الفقه الاسلامی ومدارسه، دمشق، دارالقلم، 1416 ق/1995 ...
  • زرکشی، محمد بن بهادر، البحر المحیط فی اصول ‌الفقه، بیروت، ...
  • زیدان، عبدالکریم، المدخل لدراسة الشریعة الاسلامیة، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1995 ...
  • زیدان، عبدالکریم، الوجیز فی اصول الفقه، تهران، نشر احسان، 1371. ...
  • سبکی، عبدالوهاب بن علی، جمع الجوامع فی اصول الفقه، مصر، ...
  • سلامی، نذیر احمد، «اجتهاد و مراحل تاریخی آن»، اجتهاد در ...
  • سنوسی، محمد بن علی، ایقاظ الوسنان فی العمل بالحدیث والقرآن، ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، الرد علی من اخلد الی ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، تقریر الاستناد فی‌ تفسیر الاجتهاد، ...
  • شاطبی، ابراهیم بن موسی، الموافقات، تحقیق محمد عبدالله دراز، بیروت، ...
  • شربینی، محمد بن احمد، الاقناع فی حل الفاظ ابی‌شجاع، قاهره، ...
  • شلتوت، محمود، تفسیر القرآن، قاهره، دارالقلم، 1379 ق. ...
  • شنقیطی جکنی، محمدخضر بن سیدی‌عبدالله، قمع اهل الزیغ والفساد عن ...
  • شنقیطی، عبدالله بن ابراهیم، نشر البنود علی‌ مراقی السعود، فضالة، ...
  • شوکانی، محمد بن علی، ارشاد الفحول الی تحقیق الحق من ...
  • شوکانی، محمد بن علی، القول ‌المفید فی ادلة الاجتهاد والتقلید، ...
  • شیرازی، ابراهیم بن‌علی، اللمع فی‌ اصول الفقه، قاهره، طبعة البابی ...
  • صنعانی، محمد بن اسماعیل، ارشاد النقاد الی تیسیر الاجتهاد، تحقیق ...
  • عراقی، محمود بن جعفر، قوامع الفضول عن وجوه حقائق الاصول، ...
  • عمری، نادیه شریف، الاجتهاد فی الاسلام، مدینه منوره، چاپ سوم، ...
  • عوا، محمدسلیم، «بین الاجتهاد والتقلید»، قاهره، مجلة المسلم المعاصر، شماره ...
  • عوا، محمدسلیم، الفقه الاسلامی فی طریق التجدید، بیروت، المکتب الاسلامی، ...
  • غزالی، محمد بن محمد، المستصفی من علم الاصول، تحقیق محمد ...
  • فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ...
  • قرافی، احمد بن ادریس، شرح تنقیح الفصول فی اختصار المحصول‌ ...
  • قرضاوی، یوسف، اجتهاد در شریعت اسلام، ترجمه احمد نعمتی، پانوشت ...
  • قومیدی، ذوادی بن بخوش، الاتجاهات الاجتهادیة المعاصرة فی الفقه الاسلامی، ...
  • محمصانی، صبحی رجب، فلسفة التشریع فی الاسلام، بیروت، دارالعلم للملایین، ...
  • مدکور، محمد سلام، مناهج الاجتهاد فی الاسلام فی الاحکام الفقهیة ...
  • مراغی، محمدمصطفی، الاجتهاد فی الاسلام، قاهره، المکتب الفنی، 1379 ق. ...
  • مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، استانبول، عامریه،1413 ق. ...
  • مهیوب، عبدالحمید، احکام الاجتهاد فی الشریعة الاسلامیة، قاهره، دارالکتاب الجامعی، ...
  • نعمتی، احمد، اجتهاد و سیر تاریخی آن، تهران، نشر احسان، ...
  • نووی، محیی الدین بن شرف، المجموع شرح المهذب، قاهرة، بی‌تا. ...
  • هیتو، محمد حسن، «الاجتهاد وانواع المجتهدین»، مجلة الشریعة والدراسات الاسلامیة، ...
  • وجدی فرید، محمد، دائرة معارف القرن العشرین، بیروت، دارالمعرفة، چاپ ...
  • یحیی، محمد، الاجتهاد، التقلید، الاتباع والنظر، بیروت، مؤسسة الانتشار العربی، ...
  • نمایش کامل مراجع