زمین‌شیمی شیل‌های سازند شمشک محدوده معدنی داش آغل، بوکان، شمال باختر ایران: برخاستگاه، هوازدگی منشأ، شرایط اکسیداسیون قدیمه و جایگاه تکتونیکی
محل انتشار: دوفصلنامه رخساره های رسوبی، دوره: 9، شماره: 2
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 197
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JSF-9-2_004
تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1399
چکیده مقاله:
سازند شمشک به سن ژوراسیک پیشین در محدوده معدنی داش‌آغل (خاور بوکان، استان آذربایجان‌غربی، شمال باختر ایران) شامل ترکیب سنگ‌شناسی شیل، ماسه‌سنگ، آهک، و آندزیت می‌باشد. بر اساس مشاهدات صحرایی، شیل‌های این سازند سنگ پوشش لایه‌ها و عدسی‌هایی از لاتریت‌های غنی از آهن هستند. بررسی‌های کانی‌شناسی نشان می‌دهند که کوارتز، کائولینیت، ایلیت، مونت‌موریلونیت، کلسیت، آلبیت، پلاژیوکلاز، هماتیت، و گوتیت، کانی‌های سنگ‌ساز شیل‌ها می‌باشند. مقادیر نسبت K2O/Al2O3 (08/0-12/0) و شاخص تغییرات ترکیبی (ICV) (58/0-22/1) به ترتیب دلالت بر فراوانی کانی ایلیت و نقش ارزنده کانی‌های رسی در کنترل ترکیب شیمیایی شیل‌های مورد مطالعه دارد. ضرایب همبستگی مثبت و قوی بین K با Cr، U، Th، Ba، Hf، Nb، Rb، V، Sc، Co، و Ni آشکار می‌کنند که کانی ایلیت نقش مؤثری در توزیع این عناصر جزئی در شیل‌های مورد مطالعه ایفا نموده است. الگوی توزیع REEs به هنجار شده به کندریت دلالت بر تفریق و غنی‌شدگی قوی LREEs نسبت به HREEs و رخداد بی‌هنجاری‌های منفی Eu و Ce در شیل‌های داش‌آغل دارد. ترسیم نمودارهای دو متغیره‌ای نظیر Al2O3- TiO2، Ni- TiO2، و Zr- TiO2 آشکار می‌کنند که این شیل‌ها دارای برخاستگاه سنگ‌های آذرین فلسیک هستند. پارامترهای زمین‌شیمیایی نظیر Al2O3/TiO2 (57/23-62/44)، La/Sc (70/6- 10/15)، Th/Sc (15/0-43/2)، Cr/Th (19/4-20/27)، Th/Cr (04/0-24/0)، و Eu/Eu* (53/0-90/0) از این ایده حمایت می‌کنند. مقادیر شاخص شیمیایی هوازدگی (CIẂ ) (18/96-07/97%) دلالت بر هوازدگی شدید مواد منشاء شیل‌ها دارند. مقادیر شاخص‌های زمین‌شیمیایی نظیر U (1/0-6/2)، U اتوژنیک (00/0- 28/0)، Mn* (41/0-11/1)، Ni/Co (04/3-92/4)، Cu/Zn (12/0-47/0)، U/Th (33/0-43/0)، و Ce/Ce* (44/0- 86/0) پیشنهاد می‌کنند که این شیل‌ها تحت شرایط محیطی اکسیدان نهشته شده‌اند. بر اساس یافته‌‌های زمین‌شیمیایی، جایگاه تکتونیکی احتمالی برای این شیل‌ها محیط حاشیه قاره‌ای غیر فعال است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی عابدینی
دانشگاه ارومیه
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :