پرداخت‌های غیررسمی و عوامل موثر بر آن در بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

هدف: با توجه به تأثیر منفی پرداخت غیررسمی بر کارایی و عدالت نظام سلامت و ایجاد هزینه‌های کمرشکن درمانی در اقشار آسیب‌پذیر، این مطالعه با هدف بررسی پرداخت‌های غیررسمی و عوامل مؤثر بر آن در بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد. روش‌ها: جامعه آماری پژوهش توصیفی- تحلیلی حاضر تمامی بیمارانی بودند که در یک ماه از سال 1397 (خرداد ماه) از بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز (10 بیمارستان) مرخص شده بودند. روش نمونه‌گیری، تصادفی طبقه‌ای بود که 336 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه و مصاحبه تلفنی با بیمار یا خانواده بیمار بود. پرسشنامه شامل 40 سوال، که در 6 بخش تهیه و تنظیم شده بود.. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و بهره‌گیری از آزمون‌های تی‌تست، ANOVA و ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفتند.. نتایج: یافته‌های حاضر نشان داد که بیشترین پرداخت غیررسمی به پزشکان و سپس پرستاران اتفاق افتاده بود. در میان پزشکان، به ترتیب جراحان عمومی (با میانگین 236/12±1241)، پزشکان ارتوپد (با میانگین 193/64±1014) و متخصصان کلیه و مجاری ادرای (با میانگین 89/59±561) بیشترین مبلغ را دریافت کرده بودند. همچنین یافته‌ها نشان داد که متغیرهای سطح درآمد خانوار، محل سکونت و تخصص پزشک به طور معناداری بر حجم پرداخت‌های غیررسمی به پزشکان تأثیرگذار بوده‌اند (0/05P-Value<). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر و به منظور مدیریت پرداخت‌های غیررسمی، مدیران و سیاست‌گذاران سلامت، می‌بایست در جهت آسیب‌شناسی علل پرداخت غیررسمی و طراحی مداخلات مؤثر در این حوزه برنامه‌ریزی کنند