مطالعات گیاهباستانشناسی تپه طالبخان، سیستان، جنوب شرق ایران (2300-2500 ق.م)
محل انتشار: دوفصلنامه پژوهه باستان سنجی، دوره: 6، شماره: 1
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 407
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JRA-6-1_009
تاریخ نمایه سازی: 2 بهمن 1399
چکیده مقاله:
در هزاره سوم قبل از میلاد، مناطق قابل سکونتِ بخش جنوبی دشت سیستان به اراضی دلتای رود بیابان (شاخۀ قدیمی و خشکشده رود هیرمند) منحصر میشده است. شاخصه مهم و اصلی آن زمان فراوانی باران و برف در هندوکش و آبهای هیرمند بوده که از مجرای رود بیابان وارد دشت سیستان میشده است. ازاینرو، شکلگیری و پویایی استقرارهای این حوزه، همواره ناشی از نوسانات آبی رود هیرمند بوده و جابجایی و چرخش جریانهای آبی، همواره باعث بیثباتی و تغییر استقرارهای انسانی و محیطزیست بوده است. فاکتورهای محیطی و انسانی بدون شک درگذر زمان تغییرات چشمگیری را در سیمای گیاهی دشت ایجاد نمودهاند. هدف اصلی این مقاله شناخت منابع گیاهی دشت سیستان بر اساس یافتههای گیاهی تپه طالبخان و چگونگی استفاده ساکنین از این منابع در هزاره سوم پیش از میلاد است. مطالعات گیاهباستانشناسی کنونی، بر روی بقایای گیاهی بهدستآمده از 25 نمونه نهشته گیاه باستانشناختی از فصل ششم کاوشهای باستانشناختی در تپه طالبخان انجامیافته است. این نمونهها مربوط به بسترهای باستانشناختی گوناگون (که تاریخ آنها هزاره سوم پیش از میلاد، 2500-2300 ق.م است) مانند نهشته خاک، نهشته خاک و آوار، نهشته خاک و اندود ، نهشته خاک و خاکستر، آوار خشت، لایه خاکستر، خاک سوخته، اجاق، محتویات اجاق و کف هستند. نتایج حاصل از این مطالعات و همچنین شواهد گیاهباستانشناسی یافت شده در شهر سوخته بیانگر کاشت گیاهان زراعی گوناگون ازجمله گندمهای بدون پوشینه (گندم ایمر، گندم نان، گندم چماقی، گندم دانه مرغی)، جو با پوشینه و جو نودووم بدون پوشینه، عدس، ماشک، خلر، نخود سبز، کتان، انگور و کدوییان بوده که خود گواهی بر نوعی اقتصاد معیشتی بر پایه کشاورزی در بخش جنوبی دشت سیستان است. همچنین مطالعه بقایای زغال چوب نشان میدهد که ساکنان تپه طالبخان برای رفع نیازهای سوختی خویش از چوب گیاهان شور پسند و خشکیپسند مانند اسفناجیان و گز که بافتی نرم و خاصیت شعلهوری سریع دارند، استفاده میکردهاند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان