تحلیل و واکاوی گونه های روابط علم- دین

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 327

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISS-8-29_005

تاریخ نمایه سازی: 7 بهمن 1399

چکیده مقاله:

کاوش در ماهیت رابطه علم و دین، به‌مثابه دو خاستگاه مهم معرفت بشری، همواره در کانون توجه اندیشمندانِ حوزه‌‌های فکری مختلف قرار داشته است. این امر منجر به شکل‌‌گیری طیف گسترده‌‌ای از دیدگاه‌‌ها و نظریه‌‌های گوناگون در خصوص آن شده است. واکاوی این دیدگاه‌‌های متنوع، به دلیل مباحث دائماً بسط‌‌یابنده درباره مبحث علم دینی و به‌‌طورخاص‌‌تر «علوم انسانی اسلامی» در جامعه ما از اهمیت عمده‌‌ای برخوردار است. نوشتار حاضر با وقوف به اهمیت قضیه می‌‌کوشد مدل‌‌ها و نظریه‌‌های مختلفِ معطوف به رابطه علم و دین را با روشی تحلیلی- توصیفی بررسی کند. یافته‌‌ها بیش از هر چیز بازگوی آن است که دیدگاه واحدی وجود ندارد که بتواند به‌‌قدر کفایت، همه پیچیدگی‌‌های مرتبط با مناسبات علم و دین را پوشش دهد؛ بنابراین تدقیق این رابطه، به‌‌مثابه یکی از پیش‌‌شرط‌‌های ضروری تحقق علم دینی، مستلزم فراگذری از یکسونگری و اتکا بر مدل‌‌های متکثر و چندجانبه‌‌گرا است.

کلیدواژه ها:

علم ، دین ، رابطه علم و دین ، تضاد ، تفکیک ، ترکیب ، تکمیل

نویسندگان

ملکه رفیعی

دانشجوی دکتری رشته جامعهشناسی، مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

امیر ملکی

دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور تهران، ایران

محمدجواد زاهدی

استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور تهران، ایران

فرهنگ ارشاد

استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • 1. آرون، ریمون. (1386). مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌‌شناسی (مترجم: ...
  • 2. باربور، ایان. (1392). دین و علم (مترجم: پیروز فطورچی). ...
  • 3. باقری، خسرو. (1382). هویت علم دینی، نگاهی معرفت‌شناختی به ...
  • 4. پارسانیا، حمید. (1387). بازسازی علم مدرن و بازخوانی علم ...
  • 5. توماس، هنری. (1382). بزرگان فلسفه (مترجم: فریدون بدره‌‌ای). تهران: ...
  • 6. جوادی آملی، عبدالله. (1386 الف). منزلت عقل در هندسه ...
  • 7. جوادی آملی، عبدالله. (1386ب). معرفت شناسی در قرآن (تفسیر ...
  • 8. جوادی آملی، عبدالله و دیگران. (1387). درآمدی بر آزاداندیشی ...
  • 9. حسنی، سیدحمیدرضا و دیگران. (1387). علم دینی (دیدگاه‌‌ها و ...
  • 10. حکیمی، محمدرضا. (1384). مکتب تفکیک. تهران: دلیل ما. ...
  • 11. سروش، عبدالکریم. (1373 الف). قبض و بسط تئوریک شریعت: ...
  • 12. سروش، عبدالکریم. (1373 ب). فربه‌‌تر از ایدئولوژی. تهران: مؤسسه ...
  • 13. علی‌‌پور، مهدی و حسنی، سیدحمیدرضا. (1389). پارادایم اجتهادی دانش ...
  • 14. گلشنی، مهدی. (1377). از علم سکولار تا علم دینی. ...
  • 15. گیدنز، آنتونی. (1388). امیل دورکیم (مترجم: یوسف اباذری). انتشارات ...
  • 16. مک‌‌گراث، آلیستر. (1384). درسنامه الهیات مسیحی (مترجم: بهروز حدادی). ...
  • 17. موحد ابطحی، سیدمحمدتقی. (1389). اراده‌گرایی به‌مثابه مبنایی بر علم ...
  • 18. نصر، سیدحسین. (1391). اسلام، علم، مسلمانان و تکنولوژی: گفتگو ...
  • 19. ملکیان، مصطفی. (1385). چیستی و هستی فلسفه اسلامی. گفتگو: ...
  • 20. ملکیان، مصطفی. (1390). راهی به رهایی، جستاری در باب ...
  • 21. میرباقری، سیدمحمدمهدی. (1390). علم دینی، ابزار تحقق اسلام در ...
  • 22. هات، جان. اف. (1385). علم و دین، از تعارض ...
  • 23. Alexander, DR. (2001). Rebuilding the Matrix: Science and Faith ...
  • 24. Alexander, DR. (2007).Models for Relating Science and Religion. Faraday ...
  • 25. Cole-Turner, R. (1998). Theology’s Future with Science. Address to ...
  • 26. Dawkins, R. (1995). River Out of Eden. New York: ...
  • 27. Evans, J. H. & Evans, M. S. (2008). Religion ...
  • 28. Gould, S. J. (1997). Nonoverlapping magisteria. Natural History, 106(2), ...
  • 29. Gould, S. J. (1999). Rocks of Ages: Science and ...
  • 30. Merton, R. K. (1938). Science, Technology and Society in ...
  • 31. Peters, T. (1998). Science and Theology: The New Consonance ...
  • 32. Sappington, A. A. (1991). The religion-science conflict. Journal for ...
  • 33. Smith, C. (2003). The Secular Revolution: Power, Interests, and ...
  • 34. Stahl, W. A. et al. (2002). Webs of Reality: ...
  • 35. Weber, M. (1946). From Max Weber: Essays in sociology. ...
  • 36. Wernick, A. (2005). Comte, Auguste. In: Encyclopedia of Social ...
  • 37. Worrall, J. (2002). Science Discredits Religion, in: Peterson, M. ...
  • نمایش کامل مراجع