رمزپردازی افسانۀ ققنوس«در گذاری از اسطوره به عرفان»

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 208

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_DEHKH-12-43_009

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

چکیده مقاله:

در بسیاری از اسطوره‌ها و نمادپردازی‌ها ، نکات مشترکی می‌توان یافت که ریشه در ناخودآگاه مشترک جمعی بشر دارد و از نزدیکی باورهای فرهــنگی و معــنوی جهانیان حکایت می‌کند. اسطورۀ جهان‌شمول ققنوس نیز از جمله اساطیری است که اگرچه دگردیسی‌های فراوان یافته است - اسطورۀ کوتزال کواتل را می‌توان صورت دگردیسی یافته‌ای از اسطورۀ ققنوس دانست - ولی می‌توان نکات مشترک و بویژه بن‌مایۀ مرگ و رستاخیز را در تمامی چهره‌های نموده شده از این پرندۀ خورشیدی، تشخیص داد. این حقیقت که مرگ، گذاری به نوع برتری از هستی و عالی‌ترین راه برای دست‌یابی به نوزایی است، در این اسطوره نموده شده است؛ مضمونی که در سیری صعودی به عرصۀ عرفان راه یافته، به صورت رستاخیز روحانی و ولادت ثانوی جلوه‌گر شده است و بدین سبب ققنوس، این پرندۀ افسانه‌ای، جنبه‌ای غیر عینی و چهره‌ای قدسی یافته است. ققنوس رمز روحی تعالی یافته است  که به ساحت ورای مرگ گام می‌نهد. در مقالۀ حاضر، که به روش کتابخانه‌ای و به شیوۀ تحلیلی-توصیفی انجام شده،  با نگاه به اساطیر برخی ملل، جایگاه اسطوره‌ای، عرفانی ققنوس، پرندۀ آتش، تبیین گردیده است.

نویسندگان

لیلا امینی لاری

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور. ایران.

خیراله محمودی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن مجید ، ترجمة محمد مهدی فولادوند ، تهران: دارالقرآن ...
  •  ابوالبرکات هبه‌الله بن علی (1358) المعتبر فی‌الحکمه، دکن: چاپ حیدرآباد. ...
  • ایلیاده، میرچا (1376) رساله در تاریخ ادیان، ترجمۀ جلال ستاری، ...
  • باستید، روژ (1370) دانش اساطیر، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: توس. ...
  • پورنامداریان، تقی (1375) رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی، ...
  • دلاشو، م . لوفلر (1366) زبان رمزی قصه‌های پریوار ، ...
  • رضی ، هاشم ،  (1381)  دانشنامة ایران باستان ، تهران: ...
  • روزبهان بقلی (1360) شرح شطحیات، تصحیح و مقدمۀ هنری کربن، ...
  • روزنبرگ، دونا ( 1379 ) اساطیر جهان ، ترجمة عبدالحسین ...
  • 10. سهروردی، شهاب‌الدین (1380) مجموعة مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و ...
  • 11. شایگان، داریوش (1375) ادیان و مکتب‌‎های فلسفی هند ، ...
  • 12. شفیعی کدکنی،  محمدرضا (1376)  آیینه‌ای برای صداها، تهران: سخن. ...
  • 13. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1392) زبان شعر در نثر صوفیه، ...
  • 14. عبدالمؤمن بن صفی‌الدین (1346) رسالة موسیقی بهجت‌الروح ، با ...
  • 15. عطار، فریدالدین (1383) منطق‌الطیر ، به کوشش شفیعی کدکنی ...
  • 16. کریستی، آنتونی (1373) اساطیر چین ، ترجمة باجلان فرخی ...
  • 17. کوپر، جی‌سی (1379) فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمة ملیحه ...
  • 18. لاهیجی، شمس‌الدین محمد (1368) اسرارالشهود، تصحیح سیدعلی آل داود، ...
  • 19. مولوی، جلال‌الدین محمد (1363) مثنوی معنوی، تصحیح رینولد.ا. نیکلسن ...
  • 20. مولوی، جلال‌الدین محمد (1378) کلیات شمس تبریزی، با تصحیحات ...
  • 21. نخشبی، ضیاء (1372) طوطی‌نامه، تصحیح فتح‌الله مجتبایی و غلامعلی ...
  • 22. نویا، پل (1373) تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، ترجمۀ ...
  • 23. هال، جیمز (1380) فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق ...
  • 24. هینلز، جان (1375) شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ ژاله آموزگار ...
  • 25. یاحقی، محمدجعفر (1369) فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ...
  • 26. یوشیج، نیما (1371) مجموعۀ کامل اشعار، تدوین سیروس طاهباز، ...
  • http :/ monsters . com / phoenix . htm ...
  • نمایش کامل مراجع