تفسیر و تحلیل گیاهان نمادین و اساطیری در حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه سنائی غزنوی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 397

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_DEHKH-11-41_007

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

چکیده مقاله:

در میان آثار سنایی غزنوی حدیقه ­الحقیقه و شریعه ­الطریقه از تمایز و تشخص قابل توجهی برخوردار است؛ زیرا در قالب داستان­ های آن، مجموعه ­ای از رمزها، نمادها و کاربردهای آنها به مخاطب ارائه می­شود. حدیقه ­‏الحقیقه از منظومه‏ هایی است؛ که بر بسیاری از شاعران تأثیر گذارده است. سنایی با سرودن این منظومه­، باب تازه‏ای را در سرایش منظومه ‏های عرفانی در تاریخ ادب و عرفان گشود. شاعران بزرگی همچون خاقانی و نظامی به ترتیب تحفه ­العراقین و مخزن­‏ الاسرار را تحت تأثیر مستقیم این منظومه سرودند، و سال­ ها بعد، عطّار و مولانا سرایش مثنوی­ های عرفانی را به اوج تکامل رساندند. در میان این نمادها، کاربرد عناصر نباتی به ویژه گیاهان قابل تأمل و توجه می­ باشد. برخی از این گیاهان نمادهایی هستند؛ که نه تنها به این اثر منتسب می­ باشند؛ که تجلی آنها میان  سایر ملل به وفور قابل مشاهده است. نگارندگان در این مقاله به بررسی کاربرد و نماد تعدادی از گیاهان پرداخته­ اند. نتیجة حاصل شده بدین صورت  است؛ که سنایی در مثنوی حدیقه­ الحقیقه و شریعه­ الطریقه نیز مانند سایر آثارش برای بیان هر چه بهتر مضامین و مفاهیم از عناصر نمادی و اسطوره­ای استفاده کرده است.

نویسندگان

فضل اله جهان آرا

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران، گچساران، ایران

سید محمود سید صادقی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه های آزاد بوشهر و شیراز، ایران

جواد کبوتری

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهدشت،دهدشت، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الیاده، میرچا (1376) اسطورة بازگشت جاودانه، ترجمة بهمن سرکاراتی، تهران: ...
  • انوری، حسن (1383) فرهنگ کوچک سخن،تهران: انتشارات سخن. ...
  • انوشه، حسن (1376) فرهنگ­نامة ادبی فارسی، تهران: وزارت فرهگ وارشاداسلامی. ...
  • بهار، مهرداد (1381) از اسطوره تا تاریخ، گردآوری ابوالقاسم اسماعیل ...
  • بیرونی، ابوریحان (1370) الصیدنه فی الطب، تصحیح عباس زریاب خویی، ...
  • پورنامداریان، تقی (1367) رمز و داستان­های رمزی، تهران: علمی فرهنگی. ...
  • توب، کارل (1375) اسطوره­های آزتکی و مامیانی، ترجمة عباس مخبر، ...
  • جوانی، اصغر (1379) هنرونماد(درخت).هنرنامه، (7)، بی جا. ...
  • حاجی شریفی، احمد (1391) اسرارگیاهانداروئی، تهران: حافظ نوین. ...
  • 10. حق پرست، علی اکبر (1383) گیاهان اسطوره­ای ملل، بوشهر: ...
  • 11. داد، سیما (1383) فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید. ...
  • 12. دبورکور، مونیک (1376) رمزهای زنده جان، ترجمة جلال ستاری، ...
  • 13. دهخدا، علی اکبر (1372) لغت نامه، ج8، چاپ اول ...
  • 14. ــــــــــــ (1385) فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: انتشارات مروارید. ...
  • 15. راشدمحصل، محمدتقی (1366) گزیده­های زادسپرم، تهران: موسئسة مطالعات وتحقیقات ...
  • 16. رجب­زاده، هاشم (1374) چنین گفت بودا، تهران: انتشارات اساطیر. ...
  • 17. زمردی، حمیرا (1387) نمادها و رمزهای گیاهی در شعر ...
  • 18. زمردی، حمیرا (1382) نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در ...
  • 19. ستاری، جلال (1367) رمزاندیشیوهنرقدسی، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: نشر ...
  • 20. ستاری، جلال (1383) اسطوره در جهان امروز، تهران: نشرمرکز. ...
  • 21. سنایی، ابوالمحد مجدود بن آدم (1374) حدیقه­الحقیقه، به اهتمام ...
  • 22. شمیسا، سیروس (1369) داستان رستم و اسفندیار، تهران: جهاددانشگاهی. ...
  • 23. عابدی، کامیار (1376) از مصاحبت آفتاب (تاملات و جستجوهایی ...
  • 24. فرنبغ دادگی، بندهش (1380) گزارنده مهرداد بهار، چاپ دوم، ...
  • 25. قلی زاده، خسرو (1388) فرهنگ اساطیر ایرانی، تهران: انتشارات ...
  • 26. کمبل، جوزف (1383) اساطیرمشرق زمین، ترجمة علی اصغر بهرامی، ...
  • 27. کوپر،جی.سی (1379) فرهنگ نمادهای مصور، ترجمة ملیحه کرباسیان، تهران: ...
  • 28. گریمال، پیر (1377) فرهنگ اساطیر یونان و روم، ترجمة ...
  • 29. گوهرین، سیدصادق (1367) شرح اصطلاحات تصوف، تهران: زوار. ...
  • 30. مومن حسینی، محمد (1402ه-ق) تحفة حکیم مومن، چاپ اول،تهران: ...
  • 31. میرحیدر، حسین (1387) معارف گیاهی، جلد1-8، تهران: دفترنشرفرهنگ اسلامی. ...
  • 32. هال، جیمز (1383) فرهنگ نگاره­ای نمادها در هنر شرق ...
  • 33. هروی، ابومنصور موفق بن علی (1371) الابنیه عن حقایق ...
  • 34. هینلز، جان (1385) شناخت اساطیر ایران، ترجمة ژاله آموزگار، ...
  • 35. یاحقی، محمد جعفر (1389) فرهنگاساطیروداستان­واره­هادرادبیاتفارسی، تهران: فرهنگ معاصر. ...
  • 36. یونگ، کارل گوستاو، (1357)، انسان و سمبول­هایش، ترجمۀ ابوطالب ...
  •  مقالات ...
  • 37. سیروس، شهریار (1392) پردیس هخامنشی خاستگاه باغ ایرانی، فصلنامة ...
  • 38. شمس، امیر (1379) نگاهی به نشان­ها و نمادها در ...
  • 39. متحدین، ژاله (1355) نیلوفر، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم ...
  • نمایش کامل مراجع