بررسی ساختار موسیقایی سورۀ مبارکۀ «العادیات»

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 198

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NRGS-7-2_007

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

چکیده مقاله:

قرآن کریم، یکی از زیباترین متون ادبی است که سبک ویژه‌ای دارد و از واژه‌ها و عبارت‌های موزون و متوازنی تشکیل شده که از ورای آن، آهنگی دلنشین ساخته است. این آهنگ گاه شنیدنی است وگاه احساس پژواک و آوایی ناشنیدنی دارد که در نفس جریان می­یابد و از‌نظر تأثیر به آوای شنیدنی موسیقی شباهت دارد. در این مقاله، سعی شده است تا مهم‌ترین عناصر خلق موسیقی شنیداری و غیرشنیداری بررسی شود. با بررسی ساختار موسیقایی سورۀ مبارکۀ العادیات، که با شیوۀ توصیفی‌تحلیلی نوشته شده، این نتایج حاصل شده است که در بخش موسیقی بیرونی (شنیداری) دو بحر شعری رجز منهوک «مستفعلن فعولن» و خفیف مجزوء «فَعِلاتُ مفاعیلُن»سبب موزون‌شدن برخی از آیات شده، به‌طوری‌که برای به تصویر کشیدن سرعت اسبان و صحنۀ گرد و غبار بر انگیخته از سم اسبان،خلاقیتی چشمگیر است. اما در بخش موسیقی درونی، به مسئله آشنایی‌زدایی و عناصر هنجارگریزِ طباق معنایی، تناوب، تقدیم و تأخر و التفات اشاره شده است و از مهم‌ترین نتایج حاصل در این بخش، وجود تضاد معنایی است؛ چون خداوند متعال با استفاده از حروفی که دربردارندۀ صفات ضعیف هستند و در پراکندگی حروف در سورۀ «عادیات» نسبت به حروف قوی و اقوی غلبۀ فراگیر و توجه‌برانگیزی دارند، معانی محکم و کوبنده را خلق کرده است.

نویسندگان

سیدمعصوم حسینی

استاد یار دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم، شهرستان آمل، ایران

جواد محمدزاده

دانشجوی مقطع دکتری رشته ی زبان وادبیات عربی، دانشگاه بو علی سینا، همدان، ایران

داوود بهمنش

دانش آموخته ی کارشناسی ارشد رشته ی علوم قرآن وحدیث، دانشگاه آزاد ساری، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن­عاشور، محمد­الطاهر (1984)، تفسیرالتحریر و التنویر، ج30، تونس: الدار التونسیة ...
  • ابن­منظور، محمد بن مکرم (بی­تا)، لسان العرب،بیروت: دار صادر. ...
  • أبو­السعود، محمدبن محمدالعمادی (بی­تا)، إرشاد العقل السلیم إلیمزایا القرآن الکریم، ...
  • أنیس، إبراهیم (1952)، موسیقی الشعر، مصر: مکتبةالأنجلو المصریة، ط2. ...
  • ـــــــــــــــــ  (1984)، دلالة الألفاظ، مصر: مکتبة الأنجلو المصریة، ط5. ...
  • التونجی، محمد (1999)، المعجم المفصل فی الأدب، بیروت: دار­الکتب العلمیة، ...
  • الجرجانی، عبد­القاهر (1984)، دلائل الإعجاز، تحقیق: محمود محمد شاکر، القاهرة: ...
  • الجریسی، محمد (1432)، نهایة القول المفید فی علم تجوید القرآن ...
  • الحارثبنحلّزة (1991)، دیوان الحارث بن حلّزة، جمعه: إمیل بدیع یعقوب، ...
  • الحوفی،أحمد (1971)، سجع أمفواصل، ج27، مجلة مجمع اللغةالعربیة. ...
  • الحصری، خلیل محمود (بی­تا)، احکام قرائۀ القرآن الکریم، (بی­نا)، المکتبۀ ...
  • الدرویش، محی­الدین (1999)، إعراب القرآن الکریم و بیانه، بیروت: دار ...
  • رازی، فخر­الدین (1981)، التفسیرالکبیر، الطبعةالأولی، بیروت: دار­الفکر. ...
  • رجایی، نجمة (1378)، «قصیدةکلیه، میراث‌دارسورئالیسم، سمبولیسم و تصوف»،مجلة دانشکدة ادبیات ...
  • الرمانی، أبوالحسن (1968)، النکتفی إعجاز القرآن، ضمن ثلاث رسائل فی ...
  • الزمخشری،جار­الله أبی‌القاسم محمود بن عمر (1998)، الکشاف عن حقائق غوامض ...
  • السامرائی، فاضل صالح (2002)، التعبیر القرآنی، دار­عمار، عمان، ط2. ...
  • ـــــــــــــــــ  (2000)، الجملة العربیة و المعنی، بیروت، لبنان: دار ­ابن‌حزم. ...
  • سلیمان، فتح­الله أحمد (2008)، الأسلوبیة: مدخل نظری ودراسة تطبیقیة، القاهرة: ...
  • السمین الحلبی،أحمد بن یوسف (بی­تا)، الدر المصونف یعلومال کتاب المکنون، ...
  • الشایب، أحمد (2011)، أصول النقد الأدبی، الطبعة العاشرة، القاهرة: مکتبة ...
  • شفیعی کدکنی، محمد­رضا (1373)، موسیقی شعر، تهران: مؤسسة انتشارات آگاه، ...
  • طبل، حسن (1998)، أسلوب الالتفات فی البلاغة القرآنیة، القاهرة: دار­الفکر ...
  • طباطبائی، محمد­حسین (1997)، تفسیر المیزان، (ج19)، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. ...
  • العبد،  محمد السید سلیمان (1989)، «منصور الإعجاز الصوتیفی القرآن الکریم»، ...
  • عتیق، عمر عبدالهادی (بی­تا)، «الأسلوبیة الصوتیة فی الفواصل القرآنیة»، مجلة ...
  • علی، عبد­الرضا (1997)، موسیقی الشعر العربی قدیم هو حدیثه، دار­الشروق. ...
  • فلاح، عبدالشکور (1389)، آموزش تجوید قرآن کریم و نکته­هایی دربارة ...
  • القرطاجنی، أبو­الحسن حازم (بی­تا)، منهاج البلغاء و سراج الأدباء، تحقیق: ...
  • قطب، سید بن الحاج (2002)، التصویر الفنیفی القرآن، القاهرة: دار­الشروق، ...
  • یعقوب، إمیل بدیع و عاصی، میشال (1987)، المعجم المفصل فی ...
  • الباتل، محمد (1995)،  بحرالرجز (بحث) مجلة جامعة الملکسعود، الاداب (2). ...
  • نمایش کامل مراجع