معناشناسی و ملاک‌شناسی جدال احسن قرآنی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 271

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NRGS-7-1_003

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

چکیده مقاله:

قرآن کریم تکیه‌گاه نخست مباحث تربیت و تبلیغ است که در کنار حکمت، برهان و موعظۀ حسنه، اتخاذ روش جدال به نیکوترین وجه را به پیامبر و مؤمنان دستور داده است. در این مقاله تلاش شده است مفهوم و معیارهای جدال احسن با استفاده از مقدمات قرآنی و روایی روشن شود. در قرآن، جدال در معانی متنوعی ازجمله خصومت در گفتار، گفت‌وگوی جانبدارانه، دفاع سرسختانه از باطل و مناظره برای مجاب‌کردن خصم به‌کار رفته است. در کاربرد قرآنی، جدال به معنای رویارویی و کشمکش گفتاری است که به دو روش احسن و غیراحسن انجام می‌شود و تنها نوع احسن آن، مجاز است و آیات به آن سفارش کرده‌اند. ازطرفی، با جمع‌بندی آیات و رهیافت‌های لغوی و تفسیری، جدال احسن قرآنی یا جدال به نیکوترین روش، نوعی از گفت‌وگو میان مؤمنان و مخالفان است که بر انگیزه و هدف الهی، مقدمات صحیح و مقبول نزد دو طرف و روش‌های پسندیده و رعایت اخلاق نیکو به‌ویژه آداب مناظره متکی باشد. هرچند در آیات قرآنی و تفاسیر، بر هر دو موضوعِ روش صحیح و اخلاقی و محتوای حقانی جدال تأکید شده است، درمجموع، ضابطۀ اصلی و مهم‌ترین معیار جدال احسنِ مطلوب قرآن، اتخاذ شیوه‌های درست و برخورد نیکو و رعایت آداب مناظره هدفمند و منطقی است و بهره‌گیری از محتوای حق و صحیح - در عین اهمیت - معیار بعدی و در درجۀ دوم است.

نویسندگان

مصطفی عباسی مقدم

استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

محمد فلاح مرقی

کارشناسی ارشد،گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، (1373ش)، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، قم: دار القرآن ...
  • نهج البلاغه (1378ش)، ترجمه سید جعفر شهیدی، تهران: شرکت انتشارات ...
  • ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد (1367ش)، النهایة فی غریب ...
  • ابن عاشور، محمد بن طاهر‏ (بی‌تا)، التحریر و التنویر، بیروت: ...
  • ابن فارس، احمد‏ (1404ق)، معجم مقاییس اللغه، تحقیق محمد عبدالسلام ...
  • ابن کثیر دمشقى، اسماعیل بن عمرو (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)‏، لسان العرب، تصحیح جمال ...
  • ارسطو (1980م)، منطق ارسطو، تحقیق عبدالرحمن بدوی، بیروت: دارالقلم. ...
  • آلوسى، سید محمود (1415ق)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم‏، ...
  • بیضاوى، عبد الله بن عمر (1418 ق‏)، أنوار التنزیل و ...
  • بغدادى، علاء الدین على بن محمد (1415ق)، لباب التأویل فى ...
  • بغوى، حسین بن مسعود (1420ق)، معالم التنزیل فى تفسیر القرآن، ...
  • جرجانی، علی بن محمد (1403ق)، التعریفات، بیروت: دارالکتب العلمیة. ...
  • حسینى شیرازى، سید محمد (1424 ق)، تقریب القرآن إلى الأذهان‏، ...
  • حقى بروسوى، اسماعیل‏ (بی‌تا)، تفسیر روح البیان‏، بیروت: دارالفکر‏. ...
  • راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412 ق)، مفردات الفاظ القرآن، ...
  • زحیلى، وهبة بن مصطفى (1418 ق‏)‏، التفسیر المنیر فى العقیدة ...
  • زمخشرى، محمود بن عمر (1979م)، أساس البلاغة، بیروت: دار صادر. ...
  • سمرقندى، نصر بن محمد (بی‌تا)، تفسیر بحر العلوم‏، تحقیق ابوسعید ...
  • شبر، سید عبدالله (1407ق)‏، الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین‏، ...
  • طباطبایى، سید محمد حسین‏ (1417ق )، المیزان فى تفسیر القرآن، ...
  • طبرسى، فضل بن حسن‏ (1372ش)، مجمع البیان فى تفسیر القرآن‏، ...
  • طریحی، فخرالدین بن محمد (1375ش)، مجمع البحرین، تصحیح حسینی اشکوری، ...
  • طوسی، نصیر الدین (1363ق)، جوهرالنضید، شرح حسن بن یوسف حلی، ...
  • طوسى، محمد بن حسن (بی‌تا)‏، التبیان فى تفسیر القرآن، ‏بیروت: ...
  • طیب، سید عبد الحسین (1378ش)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • عضیمه، صالح (1380ش)‏، معناشناسى واژگان قرآن‏، مشهد: آستان قدس رضوى. ...
  • فخر رازى، محمد بن عمر (1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار ...
  • فراء، ابو زکریا یحیى بن زیاد (1980م)، معانى القرآن، مصر: ...
  • ‏ فضل الله سید محمد حسین (1419ق)، تفسیر من وحى ...
  • فیروز آبادی، محمد بن یعقوب (1410ق)،  قاموس المحیط، بیروت: دار ...
  • فیض کاشانى، ملا محسن (1415ق)،‏ تفسیر الصافى‏، تهران: انتشارات الصدر، ...
  • مظفر نجفى، محمد حسن (1422ق)‏، دلائل الصدق لنهج الحق، قم: ...
  • مظهرى، محمد ثناء الله‏ (1412ق)، التفسیر المظهرى‏، تحقیق غلام نبى ...
  • مغنیه، محمدجواد (1424ق)، تفسیرالکاشف‏، تهران: دارالکتب الإسلامیة.‏ ...
  • مقاتل بن سلیمان، ‏تفسیر مقاتل بن سلیمان (1423ق)، تحقیق عبدالله ...
  • مکارم شیرازى، ناصر (1374ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیة. ...
  • میبدى، احمد بن محمد (1371ش)، کشف الأسرار و عدة الأبرار، ...
  • نمایش کامل مراجع